Μέλι και κανέλα: Ο «φόβος» και «τρόμος» των φαρμακοβιομηχανιών

Το μέλι παράγεται στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Είναι το μόνο τρόφιμο στον πλανήτη που δεν θα χαλάσει ή θα σαπίσει ποτέ. Μόνο θα ζαχαρώσει. Το μέλι στη πραγματικότητα θα είναι ...για πάντα μέλι.

Ωστόσο, όταν το αφήσετε σε ένα ψυχρό, σκοτεινό μέρος για πολύ καιρό θα στερεοποιηθεί. Όταν συμβεί αυτό απλά χαλαρώνουμε το καπάκι από το βάζο που το έχουμε και βάζουμε το δοχείο με το μέλι σε ζεστό νερό, όχι όμως βραστό. Σβήνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε να υγροποιηθεί. Στη συνέχεια είναι τόσο καλό όσο ήταν και στην αρχή.

Συμβουλή

Ποτέ να μην βράσετε το μέλι ή να το βάλετε σε φούρνο μικροκυμάτων γιατί έτσι θα σκοτωθούν τα ένζυμά του.

Η αλήθεια για το μέλι με κανέλα

Είναι σίγουρο ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν θα ήθελαν οι παρακάτω πληροφορίες να κάνουν τον γύρο του κόσμου. Έχει διαπιστωθεί ότι ένα μίγμα του μελιού και κανέλας θεραπεύει τις περισσότερες ασθένειες. Οι επιστήμονες σήμερα δέχονται επίσης, το μέλι ως «RamBan» (πολύ αποτελεσματικό) φάρμακο για όλα τα είδη ασθενειών. Το μέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς παρενέργειες σε κάθε είδους ασθένειες. Αν και το μέλι είναι γλυκό, εάν ληφθεί στη σωστή δοσολογία ως φάρμακο, αυτό δεν βλάπτει ακόμα και τους διαβητικούς ασθενείς. Το World News, ένα περιοδικό στον Καναδά, στην έκδοσή του με ημερομηνία 17 Ιανουαρίου 1995, έχει δώσει τον ακόλουθο κατάλογο των ασθενειών που μπορεί να θεραπευτούν με μέλι και κανέλα, όπως έχει ερευνηθεί από δυτικούς επιστήμονες:

Καρδιοπάθεια

Κάντε μια πάστα από μέλι και κανέλα σε σκόνη, απλώστε την πάνω στο ψωμί, αντί για μαρμελάδα και να την τρώτε τακτικά για το πρόγευμα. Μειώνει τη χοληστερόλη στις αρτηρίες και σώζει από καρδιακή προσβολή. Επίσης όσοι είχαν ήδη μια καρδιακή προσβολή, αν κάνουν αυτή τη διαδικασία καθημερινά, θα τους βοηθήσει να μην ξαναπάθουν. Η τακτική χρήση της πιο πάνω διαδικασίας βοηθά στη σωστή λειτουργία της αναπνοής και δυναμώνει τους παλμούς της καρδιάς. Όσο μεγαλώνουμε, οι αρτηρίες και οι φλέβες χάνουν την ευελιξία τους και φράζουν. Το μέλι και η κανέλα αναζωογονούν τις αρτηρίες και τις φλέβες.

Αρθρίτιδα

Ασθενείς με αρθρίτιδα, μπορούν να λαμβάνουν καθημερινά, πρωί και βράδυ, ένα φλιτζάνι ζεστό νερό με δύο κουταλιές μέλι και ένα μικρό κουταλάκι του γλυκού σκόνη κανέλας. Εάν λαμβάνεται τακτικά, ακόμη και οι χρόνιες αρθρίτιδες μπορεί να θεραπευτούν. Σε μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, διαπιστώθηκε ότι όταν οι γιατροί φρόντιζαν τους ασθενείς τους με ένα μείγμα από μια κουταλιά της σούπας μέλι και μισό κουταλάκι του γλυκού κανέλα σε σκόνη πριν από το πρωινό, διαπίστωσαν ότι μέσα σε μια εβδομάδα, από τα 200 άτομα που είχαν υποστεί την φροντίδα, σχεδόν 73 ασθενείς είχαν εντελώς απαλλαγεί από τον πόνο και μέσα σε ένα μήνα, κυρίως όλοι οι ασθενείς που δεν μπορούσαν να περπατήσουν ή να μετακινηθούν, εξαιτίας της αρθρίτιδας, άρχισαν να περπατάνε χωρίς πόνο.

Κυστίτιδα

Πάρτε δύο κουταλιές της σούπας σκόνη κανέλας και ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι σε ένα ποτήρι χλιαρό νερό και πιείτε το. Καταστρέφει τα μικρόβια στην ουροδόχο κύστη.

Πονόδοντος

Κάντε μια πάστα από ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλα σε σκόνη και πέντε κουταλάκια του γλυκού μέλι και απλώστε την στο δόντι που σας πονάει. Μπορείτε να το απλώνετε τρεις φορές την ημέρα μέχρι το δόντι σταματήσει να σας πονά.

Χοληστερόλη

Δύο κουταλιές της σούπας μέλι και τρία κουταλάκια του γλυκού κανέλα σε σκόνη, αναμιγμένα σε 456 γραμμάρια νερού τσαγιού, που χορηγείται σε έναν ασθενή χοληστερόλης, έδειξε ότι μειώνει το επίπεδο της χοληστερόλης στο αίμα κατά 10% μέσα σε δύο ώρες. Όπως αναφέρεται και στους ασθενείς αρθρίτιδας, εάν λαμβάνεται τρεις φορές την ημέρα, κάθε χρόνια χοληστερόλη θεραπεύεται. Σύμφωνα με τις πληροφορίες στο εν λόγω περιοδικό, το αγνό μέλι όταν λαμβάνεται με φαγητό ανακουφίζει από την χοληστερόλη.

Κρυολόγημα

Αυτοί που πάσχουν από κοινά ή σοβαρά κρυολογήματα πρέπει να λαμβάνουν μια κουταλιά της σούπας χλιαρό μέλι με 1/4 κουτάλι κανέλα σε σκόνη καθημερινά, για τρεις ημέρες. Η διαδικασία αυτή θα θεραπεύσει περισσότερο τον χρόνιο βήχα, το κρυολόγημα και θα καθαρίσει τα ιγμόρεια.

Διαταραχές στομάχου

Όταν το μέλι λαμβάνεται με σκόνη κανέλας θεραπεύει τον πόνο στο στομάχι και επίσης καθαρίζει τα έλκη του στομάχου από τη ρίζα.

Αέρια στομάχου (φουσκώματα)

Σύμφωνα με τις μελέτες που έγιναν στην Ινδία και την Ιαπωνία, έδειξαν ότι αν το μέλι λαμβάνεται με κανέλα σε σκόνη το στομάχι απαλλάσσεται από τα αέρια.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Καθημερινή χρήση του μελιού και σκόνης κανέλας δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει τον οργανισμό από βακτήρια και ιούς. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το μέλι έχει διάφορες βιταμίνες και σίδηρο σε μεγάλες ποσότητες. Η συνεχής χρήση του μελιού δυναμώνει τα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος για την καταπολέμηση των βακτηριδίων και των ιών.

Δυσπεψία

Κανέλα σε σκόνη αναμιγμένη με δύο κουταλιές της σούπας μέλι όταν ληφθεί πριν το φαγητό ανακουφίζει και χωνεύεται το βαρύ γεύμα.

Γρίπη

Ένας επιστήμονας στην Ισπανία απόδειξε ότι το μέλι περιέχει ένα φυσικό συστατικό το οποίο σκοτώνει τα μικρόβια γρίπης και σώζει τον ασθενή από γρίπη.

Μακροβιότητα

Τσάι από μέλι και λίγη κανέλα σε σκόνη, όταν λαμβάνεται τακτικά, συλλαμβάνει τη φθορά του γήρατος. Πάρτε τέσσερις κουταλιές μέλι, ένα κουτάλι σκόνη κανέλας και τρία φλιτζάνια νερό και βράστε τα. Πίνετε 1/4 φλιτζανιού, τρεις με τέσσερις φορές την ημέρα..

Ακμή

Τρεις κουταλιές της σούπας μέλι και ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλα σε σκόνη πά-στα. Εφαρμόστε αυτήν την πάστα για τα σπυράκια πριν από τον ύπνο και να πλένουν το επόμενο πρωί με χλιαρό νερό. Εάν γίνεται καθημερινά για δύο εβδομάδες, αφαιρεί τα σπυράκια από τη ρίζα.

Παθήσεις του δέρματος

Εφαρμόστε μέλι και κανέλα σε σκόνη σε ίσα μέρη στις περιοχές που χρήζουν θεραπείας. Έκζεμα, λειχίνες και σε όλους τους τύπους των λοιμώξεων του δέρματος.

Αδυνάτισμα

Καθημερινά το πρωί, μισή ώρα πριν από το πρωινό με άδειο στομάχι και το βράδυ, πριν τον ύπνο, να πιείτε μέλι και κανέλα σε σκόνη βρασμένα σε ένα φλιτζάνι νερό. Εάν λαμβάνεται τακτικά, μειώνει το βάρος ακόμη και στο πιο παχύσαρκο άτομο. Επίσης, πίνοντας αυτό το μίγμα τακτικά, δεν επιτρέπει στο λίπος να συσσωρευτεί στο σώμα, ακόμη και αν κάποιος ακολουθεί διατροφή πλούσια σε θερμίδες.

Καρκίνος

Πρόσφατη έρευνα στην Ιαπωνία και την Αυστραλία έδειξε ότι προχωρημένες μορφές καρκίνου του στομάχου και των οστών έχουν θεραπευτεί επιτυχώς. Οι ασθενείς που πάσχουν από αυτά τα είδη καρκίνου θα πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά μια κουταλιά της σούπας μέλι με ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλα σε σκόνη για ένα μήνα τρεις φορές την ημέρα.

Κούραση

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η περιεκτικότητα σε σάκχαρα του μελιού είναι πιο χρήσιμα παρά επιβλαβή στην αντοχή του σώματος. Ηλικιωμένοι που παίρνουν μέλι και κανέλα σε σκόνη σε ίσα μέρη, έχουν μεγαλύτερη εγρήγορση και ευελιξία. Ο Δρ Milton, ο οποίος έχει κάνει την έρευνα, λέει ότι η μισή κουταλιά της σούπας μέλι που λαμβάνεται σε ένα ποτήρι νερό και πασπαλισμένα με λίγη κανέλα σε σκόνη, που λαμβάνονται καθημερινά μετά το βούρτσισμα των δοντιών και το απόγευμα, περίπου στις 15:00 μ.μ.όταν η ζωτικότητα του σώματος αρχίζει να μειώνεται, αυξάνει τη ζωτικότητα του σώματος μέσα σε μια εβδομάδα.

Άσχημη αναπνοή

Οι άνθρωποι της Νότιας Αμερικής, το πρώτο πράγμα που κάνουν το πρωί, είναι γαργάρες με ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι και κανέλα σε σκόνη αναμεμιγμένα με ζεστό νερό. Έτσι διατηρούν την αναπνοή τους φρέσκια όλη την ημέρα.

Πηγή

 

Alobar's Place

Read more »

Ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΤΣΑΚΑΛΙΑΣ μιλάει για την Αειζωΐα

Ο Αργύρης Τσακαλίας είναι ένας από τους πρώτους ερευνητές της αθανασίας στην Ελλάδα. Σίγουρα είναι ο μοναδικός που μιλάει για Αειζωία ΕΔΩ και ΤΩΡΑ! Συγγραφέας πολλών βιβλίων που σχετίζονται με την αθανασία, την μακροζωία, την υγεία, την απελευθέρωση από τις θρησκείες, ίσως είναι ο τελευταίος μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος ή ο πρωτοπόρος μίας νέας πραγματικότητας, της αειζωίας, της ζωής για πάντα. Εκτός όμως από ασυμβίβαστος ερευνητής είναι και ακούραστος εξερευνητής. Παθιασμένος με την ζωή, τα ταξίδια, την αναζήτηση, δεν σταματάει να μαθαίνει και να αναρωτιέται. Και είναι μόλις 73 χρονών! Όπως χαρακτηριστικά λέει, «η ζωή ξεκινά μετά τα 70». Μας διηγείται τι είδε κάτω από το φουστάνι της «μυστικής Ελλάδας», σχολιάζει αγίους και διαβόλους και μας δίνει ραντεβού σε 227 χρόνια από σήμερα! Αργύρη ευχαριστούμε...


ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΣΥΜΠΑΝΤΑ: Αργύρη, πόσο σημαντικό είναι για εσένα να ταξιδεύεις; Τι ρόλο έπαιξαν τα ταξίδια και οι εξερευνήσεις σου στην διαμόρφωση των θεωριών σου;

ΑΡΓΥΡΗΣ ΤΣΑΚΑΛΙΑΣ: Κίνηση ίσον Ζωή. Ακινησία ίσον Θάνατος. Έχετε δει κανέναν πεθαμένο να ταξιδεύει; Επιβεβαίωση της ζωής είναι να κινείσαι, συνεχώς. Είναι σημαντικό να κινείσαι αργά για να προλαβαίνεις, να παρατηρείς ό,τι συμβαίνει γύρω σου. Πολλοί άνθρωποι επειδή βιάζονται, δεν βλέπουν φαινόμενα που συμβαίνουν. Αργά, αργά. Γι ‘αυτό οι Ικαριώτες πάνε σιγά σιγά. Τα ταξίδια μου μού επιβεβαίωσαν ότι υπάρχουν οι αθάνατοι. Ψάχνοντας βρίσκεις τέτοιους, τους συναντάς ή μάλλον σε συναντούν. Πολλές φορές έχω συναντήσει αθάνατους, το έχω γράψει και στο βιβλίο μου Σχολές της Αειζωίας. Όχι μόνο εγώ ο ίδιος, αλλά και οι φίλοι μου και πολλοί άλλοι. Εξωτερικά παίρνουν όποια μορφή θέλουν. Προσωπικά τους είδα σαν ανθρώπους, όπως είναι, στην φυσική τους κατάσταση. Δεν είχαν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ήταν ακριβώς όπως εμείς. Μόνο που έχουν εκατομμύρια φορές πιο πολλές ικανότητες, μπορούν και αλλάζουν μορφή. Μίλησα μαζί τους και τους γνώρισα. Να γιατί ξέρω ότι ήταν αθάνατοι. Δεν θα γνωρίσεις τον Πάνα αν τον δεις; Ακόμα κι αν δεν έχει κέρατα...


Μίλησέ μας για την μυστική Ελλάδα. Έχεις ταξιδέψει πολύ, έχεις δει πολλά. Ποια μέρη σού κίνησαν το ενδιαφέρον;

Η Ελλάδα είναι φανερή, γιατί την λέτε μυστική; Μέρη όπου δεν έχεις ξαναπάει και δεν τα γνωρίζεις λέγονται άγνωστα. Άγνωστα μέρη υπάρχουν πολλά και μέσα στα πόδια μας μάλιστα. Το επόμενο Σαββατοκύριακο θα πάω σ’ ένα βουνό, απομακρυσμένο, να την στήσω σε μία νύμφη να μου μιλήσει. Θα μου δανείσετε το μαγνητόφωνό σας να την καταγράψω; Λοιπόν, θα σας πω για τις Φαιδριάδες, κοντά στους Δελφούς. Εκεί εμφανίζονται διάφορα φωτεινά φαινόμενα, εικόνες και μορφές κάθε φορά που έχουμε ισημερία και ηλιοστάσιο. Αλλά το είπα και έγινε φολκλόρ, πάνε τώρα με κάμερες και φωτογραφικές, με αποτέλεσμα να περιοριστούν τα φαινόμενα. Τέτοιες εμπειρίες βιώνονται με την σιωπή, δεν βιώνονται με φανφάρες του κάθε αρχαιολάτρη. Από τότε δεν λέω πλέον πού γίνονται παρόμοια φαινόμενα για να μην γίνουν και αυτά τόπος συγκέντρωσης θρησκόληπτων. Σε ορισμένα μέρη υπάρχουν «Ακουστικές Πύλες» που ακούς διάφορα, νιώθεις πολύ περίεργα.

Αθήνα. Ζεις αρκετά χρόνια στην Αθήνα και συνεχίζεις να την εξερευνείς ακόμα. Ποια είναι τα πιο παράξενα μέρη της που έχεις επισκεφθεί;

Κοντά πενήντα χρόνια είμαι στην Αθήνα. Σπουδαία είναι η Ακρόπολη. Αν δεις την Ακρόπολη και αναρωτηθείς πώς κατάφεραν να την κτίσουν, την θαυμάζεις. Η Ακρόπολη είναι τόσο μοναδική που δεν μπορούν να την ξαναφτιάξουν ποτέ. Με τίποτα, κανένας. Το πώς κτίστηκε, αυτό μπορούμε να το πούμε μυστικό. Οι μυστικές παράμετροι που έκτισαν την Ακρόπολη είναι άγνωστες σε όλους τους αρχιτέκτονες. Και γύρω από την Ακρόπολη έχει διάφορα, όπως «Ακουστικές Πύλες». Και η Πεντέλη μού έχει τραβήξει την προσοχή, όπου εμφανίζονται ορισμένα παράξενα, όχι όμως τα τέρατα που λένε πως βγαίνουν. Εμφανίζονται διαταραχές του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου. Η Πεντέλη είναι ένας ενεργειακός τόπος, ήταν, δεν ξέρω αν είναι ακόμα. Πήγα, αλλά δεν είδα τίποτα παράξενο, μόνο τα έργα που έκαναν και χάλασαν το μέρος. Το χάλασαν. Όσοι όμως βλέπουν τέρατα τα φαντάζονται. Δεν υπάρχουν τέρατα. Μπορεί να βλέπουν νυχτερίδες και να τις περνούν για νυχτεριδανθρώπους, όπως έχουν πει κατά καιρούς.

Κάθε καλοκαίρι γυρίζεις στην Ικαρία, απ’ όπου και ξεκίνησες τις προσπάθειές σου για την επίτευξη της αειζωίας. Ποια είναι η «μυστική Ικαρία»;

Δεν υπάρχει μυστική Ικαρία. Είναι πολύ φανερή, σας πληροφορώ, για όποιον θέλει να ταξιδέψει και την ψάξει. Ολόκληρη η Ικαρία είναι ενεργειακός τόπος. Σύμφωνα με κάποιους γέρους παλαιούς, λένε ότι είναι η Αργώ αναποδογυρισμένη, με την καρίνα προς τα πάνω. Είναι παράξενο, πάντως, που οι Έλληνες έχουν λίγα χρόνια που μιλούν για ενέργειες και τα συναφή, ενώ εκεί συνέβαιναν πάντα. Μου έχουν πει, επίσης, ότι ακούν τραγούδια από νύμφες παλαιές που έχουν μείνει στο δάσος. Έχω ακούσει κι εγώ το τραγούδι της νύμφης Ψηλάκανθας, μέσα στο δάσος, πάνω στα δέντρα. Υπάρχουν και άλλα σπουδαία πράγματα, αλλά μπορεί ο καθένας να τα δει και να τα βιώσει όταν βρεθεί εκεί και αφουγκραστεί προσεχτικά.

Στα βιβλία σου καταγράφεις μαρτυρίες ανθρώπων που συναντήθηκαν με άγνωστα όντα. Τι είδους όντα συνάντησαν; Επίσης, στα ταξίδια σου έχεις έρθει εσύ σε επαφή με παράξενα πλάσματα; Σου ζήτησαν νεράιδες το μυστικό της αειζωίας;

Δεν υπάρχουν άγνωστα όντα. Οι μαρτυρίες αναφέρονται σε αθάνατους ανθρώπους. Πέρα από ανθρώπους αθάνατους δεν έχει τίποτα η Γη απάνω. Όλα τα άλλα είναι κουραφέξαλα των περιοδικών. Δεν υπάρχουν άλλα όντα, εκτός από ανθρώπους και ζώα. Και φυτά φυσικά. Και οι νεράιδες που λένε, αθάνατες γυναίκες είναι, με στήθος και γεννητικά όργανα. Πολλοί τις έχουν συναντήσει. Άλλοι τις λένε ξωτικά και νεράιδες, επειδή αυτά έμαθαν από τα παιδικά τους χρόνια από τους παλαιότερους.

Δεν έχεις δει δηλαδή ποτέ U.F.O. κατά την διάρκεια των εξορμήσεών σου ή κάτι άλλο που δεν μπόρεσες να εξηγήσεις;

Δεν υπάρχουν, σας λέω, τέτοια πράγματα, αυτά είναι επινοήσεις ορισμένων ευφάνταστων ή με αρρωστημένη φαντασία. Οτιδήποτε υπάρχει εδώ είναι γήινο. Απλώς αν δεν μπορούν να τα εξηγήσουν, τα λένε Γιούφο. Μπορεί να είναι αεροπλάνα, ελικόπτερα, διάφορα ιπτάμενα αντικείμενα που έχουν κατασκευάσει οι άνθρωποι. Εβδομήντα τρία χρόνια γυρίζω τον κόσμο τούτον, σε θάλασσες και στεριές και ποτέ δεν συνάντησα κάτι που δεν κατάφερα να το εξηγήσω. Λένε για Γιούφο, Κουφιογήινους, Αμουνάκηδες, Γρίζους. Πού είναι, ρε παιδιά, όλα αυτά;

Πολλοί ισχυρίζονται ότι η Ελληνική Μυθολογία αποτελεί την κωδικοποιημένη ιστορία του τόπου. Νομίζεις ότι οι μύθοι κρύβουν κλειδιά προς την «μυστική Ελλάδα»; Μπορούν να αποκαλύψουν μυστικά σ’ έναν εξερευνητή;

Άλλο παραμύθια και άλλο μύθοι. Μύθος είναι Ιστορία, σημαίνει Λόγος. Απλώς, επειδή δεν μπορούν να τους καταλάβουν, τους δίνουν άλλη ονομασία. Κάνει λάθος όμως, ολέθριο, καθένας που βγαίνει και ερμηνεύει τους μύθους. Τον μύθο τον αφήνεις, ό,τι καταλάβεις, το υπόλοιπο το αφήνεις για το μέλλον. Παραδείγματος χάριν, όταν λέει ότι ο Ηρακλής μπήκε στο Δέπας και πήγε στην Εσπερία, όπως την λέει, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι είναι αυτό το Δέπας και οι φιλόλογοι το ερμήνευαν ως ποτήρι. Μέσα όμως ο Ηρακλής έβαλε τα βόδια του Γηρυόνη και το ρόπαλό του. Πού χωρούσαν όλα αυτά σ’ ένα ποτήρι; Όταν έφτασαν στην Ισπανία, ο Ηρακλής βγήκε στην στεριά και εκείνο επέστρεψε μόνο του στον Ήλιο. Χωρίς τον Ηρακλή, άρα ήταν αυτόματο. Πριν βγουν τα διαστημόπλοια και τα αεροπλάνα, λέγαμε ότι είναι παραμύθια. Όταν είδαμε τα αεροπλάνα, καταλάβαμε ότι ήταν οπωσδήποτε ένα διαστημόπλοιο που χρησιμοποίησε ο Ηρακλής. Αφήνουμε λοιπόν να έρθει η ώρα τους. Παράδειγμα, τα νοοκίνητα πλοία που αναφέρει ο Αλκίνοος στον Οδυσσέα. Τώρα που βλέπουμε ότι υπάρχουν αυτόματοι πιλότοι, αεροπλάνα χωρίς πιλότους, είναι πολύ εύκολο να το καταλάβουμε. Τότε που τα διαβάζαμε μικροί, που δεν υπήρχαν ακόμα αυτόματες πλοηγήσεις, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε για τι μιλούσαν. Αυτά είναι τα παράξενα. Οι μύθοι. Αλλά να μην βγαίνει ο κάθε απατεώνας και κάνει απομυθοποίηση και λένε διάφορες αρλούμπες, ανάλογα με τις δοξασίες που έχουν στο κεφάλι τους. Προσπαθούν να στηρίξουν τις κακοδοξίες τους και εξηγούν τους μύθους. Αφήστε ήσυχους τους μύθους, είναι ιερά πράγματα, δεν έχει κανείς δικαίωμα να τα εξηγεί υποκειμενικά.

Γιατί νομίζεις ότι χάθηκε η γνώση τόσο προωθημένων τεχνολογιών; Μήπως κάποιοι θνητοί την κρατούν για λογαριασμό τους;

Δεν χάθηκε. Οι μυθογράφοι για να τα περάσουν αυτά, έπρεπε να τα βάλουν αλληγορικά για να μην τα αλλοιώσει το ιερατείο. Το κάθε ιερατείο. Κι έτσι τους ξεγέλασαν. Για παράδειγμα, ο Ησίοδος γράφει ότι το Χρυσό Γένος που ήταν πριν από τον Κρόνο το έφτιαξε ο Δίας. Αλλά ο Δίας ήταν παιδί του Κρόνου. Επομένως, δεν μπορεί να ήταν δημιούργημα του Δία. Αν ο Ησίοδος τα έγραφε πιο αποκαλυπτικά, δεν θα περνούσαν αυτά που έγραφε. Και πάλι όταν κατάλαβαν ότι κάτι πήγαινε να πει, τον δολοφόνησαν σ’ ένα Ιερό Άλσος. Ναι, τον Ησίοδο τον δολοφόνησε το ιερατείο. Οι τεχνολογίες ποτέ δεν ανήκαν σε θνητούς. Οι αθάνατοι είχαν πάντα κατά την μυθολογία πλοία που πέταγαν. Όταν ο Διομήδης τραυμάτισε την Αφροδίτη με το κοντάρι του, εκείνη είπε στον Άρη: «Δώσε μου το άρμα σου να πάω στον Όλυμπο». Και ανέβηκε στο άρμα του, γιατί τι άλλο θα μπορούσε να πει ο Όμηρος τον καιρό που γράφει, τον 8ο αιώνα, παρά άρμα. Ένα άρμα, όμως, δεν μπορεί να πάει στον Όλυμπο από την Τροία. Ο Απόλλωνας όρμησε από τον Όλυμπο και έπεσε κοντά στην Τροία και βρόντηξε, ακούστηκε μεγάλος κρότος όταν έπεσε στο έδαφος, τι ήταν αυτός ο κρότος, διαστημόπλοιο ήταν. Το ίδιο και με όλους τους θεούς, που ταξίδευαν από την μία άκρη στην άλλη.

Θα έχεις ακούσει για την Ιερή Γεωγραφία. Υποστηρίζεται ότι ναοί, ιερά και αρχαιολογικοί χώροι απέχουν εξίσου από κάποια σημεία, αποτελούν κορυφές γεωμετρικών σχημάτων. Πιστεύεις ότι οι αρχαίοι Έλληνες έκτιζαν βάσει κάποιου ορισμένου σχεδίου;

Το ζήτημα της Ιερής Γεωγραφίας το ψάχνω. Βλέπω ότι όντως υπάρχει μία σχέση μεταξύ, π.χ., Δωδώνης, Δήλου και Δελφών. Σχέση γεωγραφική, που σημαίνει ότι οι πρόγονοί μας ήξεραν πως οι τοποθεσίες ήταν σε αυτή την ευθεία. Η νοητή γραμμή περνάει και κοντά από το ιερό των Μουσών, εκεί που ήταν οι εννέα Μούσες στον Ελικώνα. Το ότι διάλεξαν αυτά τα μέρη και μέχρι σήμερα έχουν ενέργεια και παράξενα φαινόμενα, τι σημαίνει; Ότι κάτι ήξεραν. Και το ότι οι Χριστιανοί πάνε και κτίζουν πάνω από του ελληνικούς ναούς ενώ έχουν τόσα οικόπεδα να χτίσουν, τι σημαίνει, γιατί εκεί; Γιατί ξέρουν ότι εκεί έχει ενέργεια, τόποι δύναμης. Σαν τον κούκο που αφήνει τα αυγά του σε ξένες φωλιές.

Τόποι δύναμης, ευφορία, αποπροσανατολισμός. Πώς εξηγείς τα περίεργα συναισθήματα που νιώθει κανείς σε ορισμένες τοποθεσίες;

Μπορεί να υπάρχουν εκεί αθάνατοι, παλαιοί αθάνατοι, και δεν τους βλέπουμε γιατί αυτοί μπορούν να κινηθούν και σε άλλα φάσματα φωτός, υπέρυθρο, υπεριώδες και πιο πέρα, που εμείς δεν βλέπουμε. Αλλά όταν βρίσκεται εκεί κάποιος αθάνατος που εκπέμπει την ενέργειά του, την νιώθεις και αισθάνεσαι παράξενα. Όλοι οι άνθρωποι νιώθουν. Πήγαινε στο Αιδοίο της Γαίας, εκεί λένε ότι γεννήθηκαν οι Γίγαντες και είναι ακριβώς σαν το γυναικείο όργανο, γεννάει, εκεί αισθάνεσαι δέος, βλέπεις και διάφορα φώτα. Το Αιδοίο της Γαίας είναι κοντά στους Δελφούς. Άλλο παράδειγμα: Εκεί που έγινε η θεογιγαντομαχία, που πάλεψαν οι Ολύμπιοι με τους Γίγαντες. Αισθάνεσαι όχι δέος, αλλά τρόμο, γιατί εκεί πέρα είναι τόπος τρόμου. Αν το μέρος έχει θετική ενέργεια, νιώθεις ευφορία, υπάρχει στην Ικαρία ένα τέτοιο μέρος. Μην με ρωτήσετε πού, γιατί δεν θέλω να το κάνουμε λαϊκό προσκύνημα.

Άγνωστη Ελλάδα και Υγεία. Ιαματικές πηγές, θαυματουργό νερό, ήλιος. Μπορεί η Ελληνική Φύση να γιατρέψει όλες τις ασθένειες;

Τις πιο πολλές τις γιατρεύει. Ο Υμηττός έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Έχω παράδειγμα ανθρώπου, μιας γυναίκας που είχε καρκίνο, της είπα τι να κάνει για να θεραπευτεί, δεν ήθελε να με ακούσει και για την ξεφορτωθώ της είπα να ανεβοκατεβαίνει τον Υμηττό κάθε μέρα, κάθε πρωί. Το πήρε στα σοβαρά, ενώ της το είπα για να την ξεφορτωθώ. Το έκανε και έγινε καλά και ζει και βασιλεύει εδώ και δέκα χρόνια, παντρεύτηκε, δεν ξέρω αν έκανε και παιδιά. Παντρεύτηκε έναν αναστενάρη, μου ζήτησε να του μάθω την αειζωία και εκείνος σε αντάλλαγμα θα μου μάθαινε να περπατώ στα κάρβουνα. Δεν ήθελα όμως να μάθω, γιατί αν υπάρχει χώρος να περάσω δίπλα από τα κάρβουνα γιατί να πατάω πάνω τους; Έχω δει ανθρώπους όμως να πατάνε πάνω στα κάρβουνα και μου έκανε εντύπωση. Δεν είναι ανεξήγητο, η φωτιά είναι και αυτή μία δύναμη, μία ενέργεια, ένα φαινόμενο γήινο, γιατί να μην μπορεί να το δαμάσει ο άνθρωπος; Μπορεί. Παράξενο σας φαίνεται; Πώς νικάει την βαρύτητα και πετάει με τα ελικόπτερα, τα αεροπλάνα, τα διαστημόπλοια; Δεν έχει σημασία ότι χρησιμοποιεί τεχνολογία, πετάει, από αυτή την οπτική πρέπει να το βλέπουμε.

Σπήλαια: Γιατί τα θεωρείς τόσο ξεχωριστά; Συμβαίνει στα σπήλαια κάτι παράξενο;

Η ζωή στα σπήλαια είναι μία πανάρχαια μνήμη. Κάποτε η γη είχε καταστραφεί με πυρηνικά. Όσοι κατέφυγαν στα σπήλαια γλίτωσαν. Γι’ αυτό πάντα μας υποβάλλει το Σπήλαιο. Μας θυμίζει την Μήτρα. Όταν μπεις και δεις το στόμιο από μέσα, είναι ακριβώς σαν το σχήμα που είδε ο άνθρωπος όταν γεννήθηκε. Στις σπηλιές καταφεύγουν και οι αθάνατοι πολλές φορές για να φορτίζονται. Είναι ισχυροί τόποι δύναμης. Στην Ικαρία υπάρχουν σπήλαια ιδιαίτερα, όχι όμως όπως τα εννοείτε όλοι εσείς οι παραξενιάρηδες.

Αφού είμαστε στα υπόγεια, πες μας την γνώμη σου για τις υπόγειες στοές της Αθήνας. Υπάρχει «υπόγεια Αθήνα» ή είναι απλώς ένας αστικός θρύλος χωρίς υπόσταση;

Υπάρχει «υπόγεια Αθήνα», αλλά δεν μας αφήνουν να την εξερευνήσουμε. Είναι κλειστή και αυτή, όσοι ασχολούνται συντηρούν το θέμα με ψέματα. Έχουν κλείσει τα περάσματα εδώ και πολλά χρόνια με σίδερα και κλειδαριές. Πας στην Ακρόπολη και όλες οι σπηλιές και οι δίοδοι είναι φραγμένες με σίδερα. Ψάχνω να βρω ποιοι τα έκλεισαν να τους κόψω τα αυτιά, αλλά δεν μπορώ να τους βρω. Μάλλον τα παπαδαριά νόμιζαν ότι βγαίνουν δαίμονες από τα υπόγεια. Τα έκλεισαν, λοιπόν, για να μην σκανδαλιστούν οι πιστοί. Και έχουν κτίσει σε όλες τις εισόδους σπηλαίων κάποιον ναό για να τις φράξουν, όπως έχουν κτίσει στην Πεντέλη, εκεί που ήταν το μοναστήρι των Αμώμων, των καθαρών, αν είναι δυνατόν. Τι θα πει άμωμος, υπάρχουν άμωμοι καλόγεροι; Και μόνο ότι είναι καλόγεροι σημαίνει ότι δεν είναι άμωμοι, έχουν παραβιάσει την φύση που ζητά από τον άνθρωπο να αναπαραχθεί. Επομένως δεν είναι άμωμος, είναι αμαρτωλός. Όποιος αρνείται τον έρωτα είναι αμαρτωλός.

Ας μιλήσουμε λίγο για την επικαιρότητα. Εσύ δεν φοβάσαι μήπως κάποιος υποκλέπτει τα τηλεφωνήματά σου; Μήπως σε παρακολουθούν και μάθουν τα μυστικά σου;

Δεν με νοιάζει. Δεν με νοιάζει! Μακάρι να με παρακολουθούν. Εύχομαι να με παρακολουθούν. Εγώ είμαι ο μόνος που δεν τους φοβάμαι, γιατί δεν είμαι ούτε κλέφτης, ούτε ληστής, γκάνγκστερ, τρομοκράτης, δολοφόνος. Δεν έχω κάνει τίποτα, αντίθετα θέλω να ακούν αυτά που λέω. Αν μου έβαζαν τρεις κάμερες να με παρακολουθούν και συγχρόνως ακουστικά να ακούν τι λέω, θα ήταν μεγάλη χαρά για εμένα. Καταρχήν θα τους έβγαζα την γλώσσα κάθε πρωί. Τώρα είτε την βγάλω είτε όχι δεν την βλέπουν. Ενώ αν έχουν μία κάμερα στην αυλή μου, θα βλέπουν την γλώσσα που τους βγάζω, θα τους σνομπάρω κάθε μέρα. Δεύτερον, θα ακούν τα σκολιανά τους, όπως λέει μία πολύ παλιά παροιμία «όποιος κρυφακούει ακούει τα σκολιανά του», τα άσχημα δηλαδή. Πες μου, τι μπορώ να φοβηθώ; Μου λένε «να προσέχεις τα e-mail που στέλνεις». Μακάρι να τα διαβάζουν, δεν έχω τίποτα που δεν θέλω να διαβαστεί. Πείτε μου, γιατί να φοβάμαι; Σε τι μπορεί να με βλάψουν; Να μου κλέψουν τα συγγραφικά δικαιώματα; Εγώ δεν έχω βάλει ποτέ ότι απαγορεύεται η αναδημοσίευση, μακάρι να τα εκδώσουν τα βιβλία μου σε όλες τις χώρες του κόσμου και να πάρουν τα λεφτά, δεν με νοιάζει. Δεν έχω κανένα μυστικό. Αν έχει κάποιος μυστικά, δεν τα λέει στο τηλέφωνο και στο e-mail. Τα έχει στο βάθος του μυαλού του κρυμμένα. Εξάλλου έχω την προστασία μου. Ας πούμε, σε μία «βάση αθανάτων», μία από τις δύο-τρεις που υπάρχουν, επί πέντε χρόνια που λειτουργεί δεν έχει έρθει ποτέ κανένας αμύητος και δεν έχει πόρτες, κάγκελα και σίδερα. Γιατί δεν έρχεται; Ποιος τον διώχνει; Ακόμα κι ο ένας γιος μου που δεν ενδιαφέρεται δεν έρχεται. Ποια είναι αυτή η δύναμη που τον κάνει να μην έρχεται; Η επιθυμία μας να έχουμε την ησυχία μας δημιουργεί ένα κύμα το οποίο απωθεί τον άσχετο, τον διώχνει. Και υπάρχουν τρόποι που δεν μπορώ να τους αναπτύξω εδώ πέρα, γιατί παύουν να υπάρχουν μετά αν τους αναπτύξουμε, που μπορείς να περιφρουρήσεις ένα κτίριο, έναν χώρο και να μην μπορεί κανείς να έχει πρόσβαση. Τρόπους έχουν και οι άλλοι. Μαύρη μαγεία, δεν ξέρω ακριβώς, πάντως δεν μπορείς να υποκλέψεις τα δικά τους μυστικά.

Επειδή ξέρουμε ότι είσαι βαθιά θρησκευόμενο άτομο (γέλια), απάντησέ μας αν είσαι υπέρ της αγιοποίησης του Βησσαρίωνα. Γιατί ο κόσμος με τις «πάνδημες και αυθόρμητες εκδηλώσεις του» πηγαίνει να προσκυνήσει το σκήνωμά του;

Αυτό είναι ασέβεια. Μου θυμίζει λίγο νεκρολαγνεία, νεκροφιλία. Είναι ανωμαλία. Μία ανωμαλία του εγκεφάλου να θέλει να συνουσιάζεται είτε πνευματικά είτε σωματικά με πεθαμένους. Υπήρξαν νεκρολάγνοι που ξέθαβαν πτώματα για να έχουν ερωτικές περιπτύξεις. Αυτό ακριβώς μου θυμίζουν τα προσκυνήματα.

Η Ιερά Σύνοδος ανέφερε για τον Βησσαρίωνα σε ανακοίνωσή της ότι «με πίστη και προσευχή αναμένει την φανέρωση του θελήματος του θεού». Τι θεϊκό σημάδι περιμένει για να τον αγιοποιήσει;

Δεν υπάρχουν θεϊκά σημάδια. Υπάρχουν φτιαχτά σημάδια που μπορεί να τα κατασκευάσει κάποιος που γνωρίζει. Λέει ότι η μούμια μυρίζει κάποιο άρωμα. Σήμερα μπορούν να κατασκευάσουν ό,τι άρωμα θέλουν και να βγάλουν την μούμια με άρωμα μπανάνας, με άρωμα παπάγιας, όπως τα παγωτά. Ό,τι θέλουν μπορούν να το κάνουν. Αλλά θέλω να σας πω ένα πράγμα: Δεν είναι άγιος. Σας λένε ψέματα. Άγιο είναι ένα κοριτσάκι από την Αίγυπτο στο Μουσείο του Βατικανού, εύρημα έξι χιλιάδων ετών. Είναι σαν να μην πέθανε ακόμα, σαν ζωντανό. Το έχουν κλειστό σε γυαλί. Λοιπόν, αυτοί εδώ ούτε μία ταρίχευση δεν ξέρουν να κάνουν σωστά. Και δεύτερον, η Εκκλησία καταδικάζει το άλιωτο. Θεωρείται καταραμένο. Ο άλιωτος είναι καταραμένος. Και επειδή αυτός ο άνθρωπος παραβίασε τους νόμους της φύσεως, ο άνθρωπος πρέπει να πολλαπλασιαστεί για να διασώσει το είδος του, τα λέει η Βίβλος η δικιά τους «αυξάνεσθε και πληθύνεστε», άρα αυτός είναι καταραμένος. Γι ‘αυτό έμειναν μερικά κομμάτια του που δεν έλιωσαν. Ακόμα και αυτό όμως το λέω για πλάκα. Τι θα πει άγιος; Γιατί δεν έκανε θαύματα όσο ζούσε να τα μάθουμε κι εμείς; Τα κάνει τώρα; Ο πεθαμένος είναι ανύπαρκτος, δεν υπάρχει για να κάνει θαύματα, όταν ζούσε ίσως μπορούσε να κάνει θαύματα. Τώρα είναι αργά.

Δηλαδή δεν πιστεύεις στα θαύματα; Πολλοί άρρωστοι ισχυρίζονται ότι έχουν θεραπευτεί από θαύμα, ενώ δημοφιλείς είναι και οι εικόνες που δακρύζουν. Δεν πιστεύεις ότι «η πίστη σώζει»;

Μην με ξαναρωτήσετε αν «πιστεύω» κάτι, γιατί εγώ δεν «πιστεύω» τίποτα. Το ρήμα «πιστεύω» δεν το έχω στο λεξικό μου. Δεν είμαι σίγουρος για τίποτα, νομίζω, υποθέτω. Όσον αφορά τα θαύματα, έχω να πω ότι εάν ο θεός των Ιουδαιοχριστιανών, των Εβραίων και των Μουσουλμάνων κάνει έστω κι ένα θαύμα, σημαίνει ότι δεν είναι πανάγαθος γιατί κάνει διακρίσεις. Αλλού κάνει θαύματα κι αλλού όχι. Πρέπει όλους να τους θεραπεύει, όλους τους ανθρώπους της Γης ή αλλιώς να μην θεραπεύσει κανέναν. Γιατί αν μπορεί και δεν το κάνει, δεν είναι θεός, είναι κακούργος. Εγώ αν ήμουν θεός, θα εξαφάνιζα τις αρρώστιες όλες, να μην υπάρχουν. Θεός με την έννοια που του δίνουν οι άλλοι, δηλαδή. Λένε και για τις εικόνες που δακρύζουν. Γιατί να δακρύζουν οι εικόνες, τι έχουν, πέθανε η θεία τους και κλαίνε; Αν μου βρουν μία εικόνα να γελάει, τότε θα γίνω χριστιανός. Αλλά δεν μπορούν να «κατασκευάσουν» μία τέτοια εικόνα, και γι’ αυτό διακινδυνεύω που το λέω ότι θα γίνω Χριστιανός. Αν αρχίσει να γελάει η εικόνα, σημαίνει ότι πράγματι υπάρχει, επειδή δεν έχουν ειδική ουσία να την τρίψουν στην μούρη της εικόνας και να γελάει, άρα είναι πράγματι θαύμα, παράξενο, ανεξήγητο. Γιατί δεν ακούστηκε ποτέ εικόνες να γελάνε; Όπως και οι ψευτοπροφήτες, Νοστράδαμος, Κοσμάς Αιτωλός, ο Γιάννης της Αποκάλυψης, όλο καταστροφές προβλέπουν, δεν θα μείνει λίθος επί λίθον λέει, τα πάντα θα καταστραφούν, θα πέσουν τα άστρα, θα γίνεται χαμός. Γιατί μόνο άσχημα πράγματα προφητεύουν; Τι εκδηλώνουν αυτές οι προφητείες και τα δάκρυα των εικόνων; Σημαίνουν την κακία αυτών που τα κατασκευάζουν. Είναι στημένα όλα αυτά. Εσύ χρειάζεσαι θαύματα για να ζήσεις; Να πας να πιεις, να ερωτευτείς, θέλεις θαύμα για να εκτελέσεις τις βιολογικές σου λειτουργίες; Ε, αν δεν θέλεις εσύ το θαύμα, τι χρειάζεται τότε;

Κι αν αρρωστήσεις;

Γιατί να αρρωστήσεις; Είναι γρουσουζιά να είσαι άρρωστος, είναι κακία. Είναι ανηθικότητα να είσαι άρρωστος. Μα δεν υπάρχει τύχη για να σου στείλει να αρρωστήσεις. Μόνο αν θέλεις θα αρρωστήσεις. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αρρωστήσεις χωρίς να θέλεις. Αυτά είναι κατάλοιπα παρελθοντικών πεποιθήσεων, «τύχη και μοίρα που σου φέρνει τις αρρώστιες», τα λέει ο Ησίοδος κάπου, ότι πάνε μουλωχτά και πειράζουν τους ανθρώπους. Δεν πηγαίνει πουθενά η αρρώστια. Δεν υπάρχει μία αποθήκη που έχει αρρώστιες και βγαίνουν και έρχονται και σε πιάνουν και λες «αν αρρωστήσω». Αν υπήρχε, θα πηγαίναμε να την ανατινάξουμε και να ησυχάσει η ανθρωπότητα. Δυστυχώς δεν υπάρχει αποθήκη. Δεν υπάρχει αποθήκη της μοίρας, της τύχης. Να την κάνουμε στάχτη και να λυτρωθεί η ανθρωπότητα.

Αργύρη, ας μιλήσουμε για την αειζωία για όποιους δεν έχουν διαβάσει κάποιο άρθρο ή βιβλίο σου. Τι είναι η αειζωία; Ποιες οι διαφορές της από την αθανασία;

Μόνο για την αειζωία έπρεπε να μιλήσουμε, από την αρχή. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα. Η αειζωία έχει πρώτο συνθετικό της το «αεί» που σημαίνει πάντα. Αειζωία επομένως σημαίνει να ζεις για πάντα. Είναι το θετικό της λέξης «αθανασία» που σημαίνει να μην έχεις θάνατο, immortal, «μώρος» ήταν ο θάνατος στον Όμηρο. Μετά το πήραν οι Λατίνοι και το έκαναν mors-mortis και οι Άγγλοι έπλασαν την σύνθετη λέξη και βγήκε immortal. Ο Σωκράτης στον Χαρμίδη, στα πρώτα κεφάλαια, είπε ότι γνώρισε κάποιους γιατρούς δασκάλους στην Θράκη οι οποίοι έκαναν αθάνατους ανθρώπους. Από τότε είχε σχολή ο Ζάμολξις. Αναφέρεται πολλές φορές αυτός ο Θράκας και ανάλογα με το τι πιστεύει ο συγγραφέας του κειμένου, του αποδίδεται διαφορετική ιδιότητα, αλλά στην ουσία ήταν ένας δάσκαλος αειζωίας ή αθανασίας. Σχολή είχε και η Μήδεια, η οποία έκανε τον πεθερό της νέο, και η Καλυψώ έλεγε ότι θα έκανε τον Οδυσσέα αθάνατο και αγέραστο αν έμενε κοντά της. Η Ηώ όποτε είχε κανέναν ωραίο γκόμενο πήγαινε και ζητούσε από τον Δία να τον κάνει αθάνατο. Κάποτε νευρίασε ο Δίας, έκανε αθάνατο τον Τιθωνό, αλλά όχι αγέραστο, με αποτέλεσμα να γίνει χούφταλο. Εμείς θέλουμε να γίνει κάποιος και αγέραστος και αθάνατος. Δεν θέλουμε την αθανασία του Τιθωνού. Λένε ότι τους υποψήφιους αθάνατους τούς άλειφαν όλο το σώμα με αμβροσία στην αρχή και μετά με νέκταρ. Μετά τους τάιζαν ένα διάστημα με αμβροσία και γίνονταν αθάνατοι. Δηλαδή, το μυστικό ήταν η αμβροσία.

Την αμβροσία ψάχνουμε εμείς τώρα κι αν την βρούμε, δεν θα χρειάζεται να κάνουμε μυήσεις, αλλά θα αλείβουμε τον υποψήφιο με αμβροσία και θα γίνεται αθάνατος. Θέλω να πω όμως ότι η αειζωία είναι μία ιστορική αναγκαιότητα, γιατί ο άνθρωπος τα έκανε σχεδόν όλα. Πέρασε από τις θρησκείες, δεν βρήκε άκρη. Πέρασε από τις φιλοσοφίες, δεν βρήκε άκρη. Έκτισε πολιτικές και κοινωνικές ιδεολογίες, δεν βρήκε λύση. Κάποτε πρέπει να ασχοληθεί με κάτι παραπέρα, με την ζωή του, να στραφεί προς εαυτόν. Η ζωή είναι όμορφη και είναι πάντα όμορφη. Γιατί να μην κατορθώσει την αειζωία, αφού υπάρχει τρόπος; Δεν είναι αδύνατον. Όταν δέχονται οι επιστήμονες ότι γίνονται μεταλλάξεις στα κύτταρά μας, γιατί λοιπόν να μην γίνει και μία ολική μετάλλαξη; Δεν είναι τόσο παράλογο. Άλλωστε υπάρχουν μεγάλα ερευνητικά κέντρα, στην Ρωσία, στην Αγγλία, στο Κέιμπριτζ και σε πολλά Πανεπιστήμια στην Αμερική που ψάχνουν αυτό ακριβώς, την αθανασία ή την μακροζωία, όπως την λένε. Ο Ομπρέι Ντε Γκρε, ένας ερευνητής της Βιοϊατρικής στο Κέιμπριτζ υπόσχεται πεντακόσια χρόνια ζωής. Κι αν ζήσεις πεντακόσια χρόνια, θα έχουμε βρει τον τρόπο να σε κάνουμε να ζήσεις και άλλα πολλά, κλιμακωτά θα πηγαίνει. Κι εμείς εδώ στην Σχολή μας σας καλούμε να έρθετε κοντά μας, να κάνετε μία όσο μπορείτε πιο υγιεινή διατροφή, να προστατεύετε τον εαυτό σας από τροχαία για να προλάβουμε να σας κάνουμε αθάνατους, να δώσουμε στους ανθρώπους το μυστικό. Δηλαδή, χρειάζεται να κάνεις κάτι, μόνος σου. Μην τα περιμένεις όλα, «πέσε πίτα να σε φάω».

Όταν οι ερευνητές βρουν το μυστικό της αθανασίας, δεν θα το κρατήσουν για τους πλούσιους και τους έχοντες εξουσία; Γιατί να το διαδώσουν και να το μοιραστούν με ολόκληρη την ανθρωπότητα;

Το μυστικό μπορεί και να έχει βρεθεί ήδη. Γι’ αυτό ακριβώς και εμείς δεν λέμε τις λεπτομέρειες. Βεβαίως θα το κρατήσουν για τους ίδιους. Ήδη γράφουν ότι μπορούν να κάνουν αθάνατους, αλλά θέλουν πεντακόσια εκατομμύρια δολάρια. Απαράδεκτο. Ή ένας άλλος στο ίντερνετ γράφει «μπορούμε και αθάνατους να φτιάξουμε εάν η αγορά το απαιτήσει». Αν, δηλαδή, υπάρχει αγορά και ζήτηση. Εναποθέτουν ένα τόσο σημαντικό ζήτημα στους νόμους της αγοράς, προσφορά και ζήτηση. Αυτό θα είναι το μόνο μυστικό που θα έχουμε, για να μην το πάρουν και το εμπορευτούν όσοι έχουν τα μέσα. Εμείς δεν τα έχουμε για να το κάνουμε τώρα αμέσως. Οι άλλοι αν το μάθουν, θα το κάνουν την ίδια στιγμή. Όταν το πετύχουμε όμως, θα το κάνουμε γνωστό ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο.

Πώς σχολιάζεις τις θεωρίες και τα θρησκευτικά συστήματα που μιλούν για μετενσάρκωση; Γιατί να παραμείνει κανείς εδώ αν τον περιμένει μία καλύτερη ζωή μετά θάνατον;

Δεν θέλουμε ζωή μετά θάνατον, θέλουμε ζωή χωρίς θάνατο!!! Δεν κυνηγάμε την αειζωία γιατί φοβόμαστε τον θάνατο, αλλά γιατί αγαπάμε την ζωή, τον έρωτα, την ελευθερία, την ομορφιά, τον απάνω κόσμο που λένε. Και επειδή είμαστε σίγουροι ότι μετά θάνατον δεν υπάρχει ζωή, ούτε μετενσάρκωση, ούτε τίποτα, οπότε ό,τι ζήσεις εδώ. Όσο ζήσεις σε αυτόν τον κόσμο, τον όμορφο. Έχεις ακούσει να έχει λουλούδια και ομορφιές η άλλη ζωή; Δεν έχει τίποτα, σκοτάδι, ο Άδης που τον περιγράφει ο Όμηρος είναι σκατά. Ο Αχιλλέας λέει στον Οδυσσέα που πήγε και τον βρήκε ότι θα προτιμούσε να είναι δούλος ενός γεωργού στην πατρίδα του και ζωντανός, παρά βασιλιάς στον κόσμο τον σκοτεινό και τον αραχνιασμένο, στον Κάτω Κόσμο των πεθαμένων. Το έπιασες; Δούλος ενός αγρότη. Ούτε καν δούλος του πατέρα του. Οι θεωρίες και τα συστήματα για μετενσαρκώσεις κατασκευάστηκαν επειδή υπήρχε μεγάλη φτώχεια στην Ασία και έτρωγαν τα αγαθά οι Μαχαραγιάδες και οι πλούσιοι, οπότε έλεγαν στον κοσμάκη «αυτή είναι η μοίρα σας να μην βαρυγκωμάτε, στον κόσμο θα πεινάσετε, στον ουρανό θα φάτε», όπως λέει κάποιος ποιητής. Ό,τι μπορεί να υποφέρουν τώρα, αλλά όταν θα μετενσαρκωθούν, θα ανέβουν στην πιο πάνω τάξη, πιο ψηλά, πιο πάνω, μέχρι να γίνουν Μαχαραγιάδες. Θέλετε απόδειξη ότι έλεγαν αλήθεια; Όλοι οι Ινδοί σήμερα είναι Μαχαραγιάδες. Δεν είναι κανείς φτωχός και έρημος, να η επαλήθευση της μετενσάρκωσής τους, τόσο πολλές μετενσαρκώσεις, δέκα χιλιάδες χρόνια τώρα που μετενσαρκώνονται έχουν γίνει βασιλιάδες όλοι. Και γιατί χρειάζεται η μετενσάρκωση; Ποιος μας εγγυάται ότι αν πεθάνει θα ξαναγεννηθεί; Η ουσία είναι ότι δεν υπάρχει μετενσάρκωση. Δεν υπάρχει ψυχή. Τελευταία πνοή είναι αυτός ο αέρας που μένει στους πνεύμονες για τελευταία φορά που εισπνέεις, τον βγάζεις και δεν μπορείς να ξαναεισπνεύσεις, θάνατος. Αυτή η τελευταία πνοή λοιπόν διαλύεται στην ατμόσφαιρα, όπως διαλύεται και η πορδή. Πεθαίνεις. Το ίδιο πράγμα είναι. Πού πάει η ψυχή μετά θάνατον; Εκεί που πάει και η πορδή. Τα παραμύθια περί μετενσάρκωσης τα χρησιμοποιούν οι βασιλιάδες για να βολευτούν: «Πεινάτε τώρα, πληρώνετε φόρους, θα σας σκοτώσουμε αλλά θα σωθείτε μετά θάνατον». Είναι τακτική όλων των θρησκειών. Οι Βίκινγκς πολεμιστές λένε ότι θα πάνε στην Βαλχάλα, οι Οβραίοι θα πάνε στον κόλπο του Αβραάμ, οι Χριστιανοί θα πάνε στον κόλπο του Ιησού, τα Βουδιστρόνια θα μπουν σε μία στέρνα που λέγεται Νιρβάνα και δεν θα έχουν προσωπικότητα, αλλά τι να κάνουμε. Οι άλλοι θα μετενσαρκώνονται και θα τελειοποιηθούν μέχρι να ενωθούν με τον θεό, να γίνουν θεοί, δηλαδή. Τους υπόσχονται αυτές τις ανοησίες για να κάθονται. Σε καταστολή.

Πώς μπορεί να γίνει κανείς Υποψήφιος αείζωος; Τι απαιτείται, υπάρχουν κάποια προαπαιτούμενα;

Όποιος επιθυμεί, πρέπει να μάθει. Να βρει έναν αποψήφιο αθάνατο που να ξέρει, και να μάθει. Μετά πρέπει να πάει στην «βάση αείζωων», ο άλλος υποψήφιος θα τον καθοδηγήσει αν τον κρίνει κατάλληλο. Κι εκεί θα γίνουν κι άλλες προετοιμασίες έως ότου μυηθεί. Για να γίνει όμως κάποιος αθάνατος, πρέπει να έχει πάρα πολύ μεγάλα ενδιαφέροντα, Αν δεν έχει ενδιαφέροντα δεν γίνεται, θα πλήξει. Αν δεν έχει ενδιαφέροντα, γιατί να γίνει αθάνατος; Αν δεν αγαπάει την συνουσία και τον έρωτα, γιατί να γίνει αθάνατος; Να γίνει αθάνατος για να καταντήσει ένα μεταφυσικό σκιάχτρο; Σαν τους Χριστιανούς που κάνουν αγίους ξερακιανούς και αφυδατωμένους; Δεν θέλουμε αφυδατωμένα ψοφίμια.

Προσωπικά τουλάχιστον για πέντε δισεκατομμύρια χρόνια έχω βρει τι θα κάνω! Μετά θα ψάξω να βρω άλλα ενδιαφέροντα, λίγο πριν λήξει το διάστημα αυτό. Καταρχήν μόνο ταξίδια στον γαλαξία μας να κάνεις είναι εκατό δισεκατομμύρια ήλιοι, χώρια οι πλανήτες. Μόνο για τον γαλαξία μας θέλεις πόσο καιρό. Μετά είναι άλλοι εκατό δισεκατομμύρια γαλαξίες και αν τελειώσεις, θα έχεις ξεχάσει αυτά που είδες, πρέπει να αρχίσεις πάλι από την αρχή.

Στα βιβλία σου αναφέρεις ότι για να κατακτήσει κανείς την αειζωία, μεταξύ άλλων είναι απαραίτητες και οι «πορείες στην Φύση». Τι εννοείς;

Ο άνθρωπος είναι ένα μέρος της Φύσης. Στις πόλεις όμως υπάρχει αλλοτρίωση. Με τις πορείες γίνεται «οικείωση». Οικείωση είναι το αντίθετο της αλλοτρίωσης, την λέξη την χρησιμοποιούσαν και οι αρχαίοι, αλλοτρίωση σημαίνει να ξεφύγει, να κοπεί από τις ρίζες του, που είναι η Φύση. Οικείωση σημαίνει να επανέλθει ξανά, να συνδεθεί με την μητέρα Φύση. Με τις πορείες επιτυγχάνεται η επιστροφή. Στις γιορτές του Διονύσου, οι άνθρωποι έκαναν ότι ήθελαν στους δρόμους, να μία μορφή Οικείωσης. Ξέφευγαν από τους νόμους και τους κανόνες της πόλεως, της θρησκείας, των νόμων. Και για να γίνει αθάνατος, κανείς πρέπει να έχει την οικείωση με όλο το Σύμπαν. Πρώτη φορά αναφέρομαι στην οικείωση, δεν το έχω γράψει σε κανένα βιβλίο μου.

Έχεις γράψει όμως ένα άλλο βιβλίο με τίτλο Αντιγαία, Η Κατοικία των Αθανάτων. Πού είναι η Αντιγαία και πώς μπορεί κανείς να πάει εκεί; Πώς σχετίζεται το θέμα με τις ενεργειακές «Πύλες»;

Την ψάχνουν πολλοί την Αντιγαία, ακόμα και οι παλαιοί θεοί του Ολύμπου, οι κακοί θεοί. Είναι το μέρος όπου κατοικούν μόνο οι καλοί αθάνατοι. Οι σκάρτοι δεν πάνε εκεί. Και έχουν κλείσει κάθε δρόμο προς την Αντιγαία. Είναι μονόδρομος, μόνο από εκεί προς τα εδώ μπορεί να κινηθεί κανείς. Υπάρχουν πύλες που αν αυτοί σε κρίνουν κατάλληλο, σου τις ανοίγουν και περνάς. Η τοποθεσία της Αντιγαίας σχετίζεται με την «Αρχή της Συμμετρίας» στην κβαντομηχανκή. Όπως υπάρχει η Γη υπάρχει και η Αντιγή, Αντιγαία, Αντιχθώνα που την έλεγαν και οι αρχαίοι. Νύξεις για την Αντιγαία κάνει ο Πίνδαρος. Αλλά έχουν πάει αρκετοί κι έχουν γυρίσει. Μας είπαν ό,τι ήθελαν να μας πουν. Μερικοί που έχουν γράψει και βιβλία τα διαστρέφουν επίτηδες. Όταν η Αντιγαία περνάει κοντά στην Γη μεταδίδει ενέργεια, πάρα πολλή ενέργεια. Τότε σχηματίζονται οι πύλες. Τέσσερις φορές τον χρόνο ή τρεις. Όταν λέω «κοντά στην Γη», μπορεί και είναι και ένα εκατομμύριο έτη φωτός ή δέκα δισεκατομμύρια έτη φωτός, δεν έχει καμία σημασία.

Θα μας πεις τώρα σε ποια γωνιά της «άγνωστης Ελλάδας» βρίσκεται η «βάση των αείζωων»;

Κάπου στο Αιγαίο Πέλαγος. Εκεί που ήταν η παλιά, πριν καταποντιστεί το Αιγαίο, κοντά, αλλά δεν μπορώ να σας πω ακριβώς πού είναι, για να μην γίνει και αυτή φολκλόρ προσκύνημα. Για να γίνουν οι τελετές εκεί και οι μεταλλάξεις του ανθρώπου, πρέπει να έχει απόλυτη ησυχία. Για σκεφτείτε να μάθουν και να πηγαίνουν από περιέργεια οι τουρίστες.

Μπορεί ο σημερινός άνθρωπος, στην παρούσα κατάσταση, να πετύχει μεγάλους στόχους όπως η αειζωία; Είναι, γενικότερα, ο άνθρωπος ελεύθερος να ανελιχθεί, να επιλέξει, να δημιουργήσει;

Εμένα με γέννησαν χωρίς να με ρωτήσουν και ζω χωρίς να ρωτάω κανέναν. Αν μπορέσεις να φτάσεις στο σημείο να ζήσεις χωρίς να ρωτάς κανέναν, τότε ζεις πραγματικά. Αν ρωτάς την μαμά, τον μπαμπά, την θεία, την γιαγιά, την αδελφή, τον αδελφό, την γυναίκα, το παιδί σου και τον παπά της ενορίας, δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος, εξαρτάσαι από αυτούς. Ο άνθρωπος σήμερα είναι σκλαβωμένος. Για να απελευθερωθεί κανείς πρέπει να πάρει ένα σπαθί και να κόψει τα σπαγγάκια. Φαντάσου ότι είσαι μέσα σ’ ένα αερόστατο και είναι δεμένο με εκατό σκοινιά. Είναι εκατό δεσμοί που έχεις με τα πράγματα. Αν πιάσεις και τα κόβεις, τα κόβεις, τα κόβεις, αν κόψεις και το τελευταίο το αερόστατο σηκώνεται ψηλά. Αν νομίζεις ότι τα έχεις κόψει, μένεις εκεί. Όσο ανεβαίνεις ψηλότερα τόσο περισσότερα βλέπεις. Υπάρχουν άνθρωποι που κόβουν τα δεσμά τους από μωρά. Στην Ελλάδα δεν ξέρω αν υπάρχουν παραδείγματα, αλλά στην Πολυνησία υπήρχε ένα νησί που από τεσσάρων χρονών το παιδί έφευγε από το σπίτι, ζούσε μόνο του. Από τεσσάρων χρονών ήταν ενήλικο. Αυτό είναι αδιανόητο για τα παιδάκια των πόλεων. Και των χωριών. Τα έχουν αλλοτριώσει τα παιδιά. Δεν μπορούν να ζήσουν μόνα τους. Τα έμαθαν στραβά οι γονείς τους. Ακόμα και το ότι είναι γονιός κανείς είναι επικίνδυνο για τα παιδιά. Έπρεπε να κάτσει στα θρανία τουλάχιστον όσο σπουδάζει κανείς για να γίνει γιατρός, έξι εφτά χρόνια στο πανεπιστήμιο, να μάθει τι θα πει να είσαι γονιός. Να φέρεται στα παιδιά του όμορφα. Τέσσερα χρόνια πήγα σε μία σχολή να μάθω πώς φέρονται στα παιδιά, αλλά δεν έμαθα και πολλά πράγματα. Οι γονείς πληγώνουν τα παιδιά από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τα προγραμματίζουν, τους λένε «φάε το φαί σου, γιατί κάνει καλό», είναι φοβερό αυτό, καταστρέφει το παιδί. Έπρεπε να του πει: «Φάε να μου πεις κι εμένα αν είναι ωραίο». Να μάθει το ίδιο το παιδί να αποφασίζει τι είναι ωραίο, κι όχι η μαμά, ο μπαμπάς, η θεία, η γιαγιά ο παπάς της ενορίας του. Από εκεί αρχίζει να γίνεται άνθρωπος. Όταν μάθει να διαλέγει μόνος του τι είναι ωραίο. Όχι να το μάθουν να τρώει τα σκατά, να λέει είναι ωραία και να αποφεύγει όσα κάνουν καλό στην υγεία του.

Αργύρη, σε ευχαριστούμε πολύ. Πότε θα μας ξεναγήσεις στην «άγνωστη Ελλάδα των αείζωων»;

Σιγά σιγά. Πρέπει να δούμε αν είστε κατάλληλοι και εχέμυθοι. Μπορούμε να δώσουμε όμως ένα ραντεβού ύστερα από 227 χρόνια. Σας φαίνονται πολλά; Θα έχω τότε αρκετό ελεύθερο χρόνο. Τι είναι 227 χρόνια μπροστά στην αιωνιότητα; Τίποτα δεν είναι. Πλησιάζει το μηδέν, λίγο παραπάνω από το μηδέν. Μην φοβάστε, αγαπήστε την ζωή και όλα θα πάνε καλά!

Πηγή

Alobar's Place

Read more »

Η Θετική Πλευρά της Αρνητικής Σκέψης. Αυτοθεραπεία μέσω της αμυντικής απαισιοδοξίας.

Σε όλα τα πράγματα είναι πολύ υγιές να αναρωτιόμαστε

ενίοτε για όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα.

Μπέρτραντ Ράσελ

Η θετική δύναμη της αρνητικής σκέψης; Η πρόταση αυτή ακούγεται σχεδόν αιρετική στην αμερικανική κοινωνία, όπου κυριαρχούν η αισιοδοξία, η υπερκατανάλωση και τα χορτασμένα, χαμογελαστά πρόσωπα. Αλήθεια, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η απαισιοδοξία προσφέρει κάτι; Και σε αυτό το βιβλίο αυτό ακριβώς προσπαθώ να αποδείξω, η απαισιοδοξία είναι μια στρατηγική που μπορεί να βοηθήσει τους αγχωμένους ανθρώπους να χαλιναγωγήσουν το στρες και να το μετατρέψουν σε πλεονέκτημα αντί για εμπόδιο στη ζωή τους.

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι περιμένουν τα χειρότερα και ξοδεύουν νοερά άπειρο χρόνο και ενέργεια για να προβάρουν, με εξαντλητικές λεπτομέρειες, αυτά που νομίζουν ότι θα πάνε στραβά. Πριν από μια επαγγελματική παρουσίαση ανησυχούν μήπως κοπεί το ρεύμα, μήπως χαλάσουν τα μικρόφωνα ή -το χειρότερο που θα μπορούσε να τους συμβεί- να κοιτάξουν το κοινό και να τα χάσουν εντελώς!

Επίσης σ' ένα επίσημο δείπνο είναι σίγουρο ότι θα καεί το φαγητό ή ότι οι συνδαιτυμόνες θα τσακωθούν άγρια- μεταξύ τους...

Πού βρίσκεται η δύναμη μέσα σε όλα αυτά; Τελικά, μήπως αυτές οι αρνητικές φαντασιώσεις μας αφήνουν αδύναμους και αβοήθητους προ του επερχόμενου κακού; Γιατί να μην είμαστε αισιόδοξοι, να σκεφτόμαστε θετικά και να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας σε αυτό που έχουμε αναλάβει να κάνουμε; Ούτως ή άλλως, οι έρευνες δείχνουν ότι για τους περισσότερους ανθρώπους η αισιοδοξία είναι κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα και να προσπαθούμε περισσότερο.

Όταν δίνουμε μεγαλύτερο βάρος στη θετική πλευρά των πραγ­μάτων δεν είναι κακό, αλλά δυστυχώς έχει το μειονέκτημα του «πασπαρτού», αυτού που πάει με όλα και ταιριάζει παντού. Οι άνθρωποι όμως διαφέρουν μεταξύ τους, αντιμετωπίζουν δια­φορετικά ο καθένας τις καταστάσεις, αισθάνονται διαφορετικά, έχουν διαφορετικά προβλήματα και άλλες προσωπικότητες. Όταν προσπαθούμε να τους «στριμώξουμε» σε ένα ενιαίο μοντέλο αισιόδοξης προοπτικής, μάλλον δεν ενεργούμε παραγωγικά, είναι σαν να στριμώχνουμε έναν παχύσαρκο ο' ένα μωρουδίστικο φανελάκι.

«Ηρέμησε, όλα θα πάνε καλά». Να κάτι που δεν επαληθεύεται πάντα. Εμείς θα τα κάνουμε να πάνε καλά και κανένας άλλος. Προσπαθώντας να υιοθετήσουμε μια αισιόδοξη στάση επειδή ανησυχούμε, τότε μπορεί αυτό να στραφεί εναντίον μας. Όταν ένας επιχειρηματίας αρνείται ή αγνοεί το άγχος του πριν από μια παρουσίαση, στην πραγματικότητα αυξάνει τις πιθανότητες να μην τα πάει καλά. Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση που η οικοδέσποινα δεν προσέξει αρκετά το μενού ή τη λίστα των καλεσμένων της με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι πιθανότητες για ένα αποτυχημένο δείπνο.

Η αμυντική απαισιοδοξία είναι μια στρατηγική που μας βοη­θάει να αντιμετωπίσουμε τις αγχωτικές μας σκέψεις αντί να τις αγνοούμε, έτσι ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας. Σε αυτό το βιβλίο θα δούμε πώς μπορούμε να μετατρέψουμε το άγχος μας οε παραγωγικό κίνητρο, το οποίο θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την απόδοση μας.

Η αμυντική απαισιοδοξία δεν σημαίνει ότι οι αγχώδεις άνθρωποι θα οδηγηθούν στην κατάθλιψη, μάλλον το αντίθετο - μπορεί δηλαδή να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε άγνωστες πλευρές του εαυτού μας και να ενισχύσουμε την προ­σωπική μας ανάπτυξη.

Άρχισα να μελετώ την αμυντική απαισιοδοξία στη δεκαετία του 1980, σε μια εποχή που η θετική και αισιόδοξη συμπεριφο­ρά ήταν πολύ στη μόδα και οτιδήποτε ενάντια σε αυτή έμοιαζε λίγο παράλογο. Επίσης μου κέντριζε το ενδιαφέρον ανέκαθεν ο διαφορετικός τρόπος που οι άνθρωποι βίωναν και αντιμετώπιζαν τα ίδια γεγονότα, κάτι που χαρακτήριζε ιδιαίτερα το ζευγάρι της Κάθριν και του Μπιλ, δύο καλών μου φίλων, των οποίων τη συμπεριφορά περιγράφω στο επόμενο κεφάλαιο.

Παρατηρώντας τους γύρω μου, αντιλήφθηκα ότι οι επιτυχη­μένοι άνθρωποι δεν είναι αναγκαστικά αισιόδοξοι. Αυτό βέβαια ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τα πορίσματα των ερευνών για την αισιοδοξία. Η απαισιοδοξία θα έπρεπε κανονικά να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Όταν δεν έχουμε και τόσο υψηλές προσδοκίες, μάλλον το αποτέλεσμα είναι ανάλογο. Αν πιστεύουμε ότι δεν θα πετύχουμε στις εξετάσεις για το δίπλωμα οδήγησης, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα αποτύχουμε...

Αυτή η αποθαρρυντική περιγραφή όμως δεν ταίριαζε καθόλου στους απαισιόδοξους που έτυχε να γνωρίζω. Για παράδειγμα, ο μέντορας μου εκείνη την εποχή, μια δυναμική και επιτυχημένη γυναίκα, που προσωποποιούσε την αμυντική απαισιοδοξία, προ­καλούσε ανοιχτά την κυρίαρχη άποψη ότι οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι για να πάμε μπροστά. Πριν από κάθε επαγγελματικό γεγονός στη ζωή της καθόταν και σκεφτόταν με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες την ταπείνωση που την περίμενε από την επερχόμε­νη ήττα της, ωστόσο, κατά έναν περίεργο τρόπο, αυτό ουδέποτε συνέβαινε. Αντιθέτως, πάντα πετύχαινε αυτό που ήθελε και η καριέρα της εξακολουθεί να έχει ανοδική πορεία.

Σύμφωνα με τις έρευνες περί απαισιοδοξίας, αυτά τα άτομα θα έπρεπε κανονικά να είναι άρρωστα, αποτυχημένα, καταθλιπτικά, απελπισμένα - αλλά εγώ δεν έβλεπα κάτι ανάλογο μπροστά μου. Γιατί άραγε; Καταρχάς αναρωτήθηκα πώς τα κατάφερναν τόσο καλά αυτά τα άτομα παρά τη φρικτή απαισιοδοξία τους, και πολύ σύντομα ανακάλυψα ότι ο λόγος ήταν ακριβώς αυτή η απαισιοδο­ξία τους, οπότε ξαφνικά όλα απέκτησαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Κατάλαβα ότι η απαισιοδοξία τους ήταν κάτι περισσότερο. Η αμυ­ντική απαισιοδοξία περιλάμβανε μια διαδικασία μέσω της οποίας η αρνητική σκέψη μετέτρεπε το άγχος σε δράση.

Από εκείνη τη στιγμή άρχισα να συγκεντρώνω πληροφορίες για αυτούς τους ανθρώπους, με σκοπό να αποδείξω πώς η αμυ­ντική απαισιοδοξία λειτουργεί ως στρατηγική προσαρμογής όταν νιώθουμε αγχωμένοι. Έκανα πειράματα που μου επέτρεψαν να ανιχνεύσω τις ανθρώπινες στρατηγικές και εν συνεχεία μελέτησα πώς μπορούν να εφαρμοστούν αυτές οι στρατηγικές στην πραγ­ματική ζωή. Πήρα συνέντευξη από δεκάδες άτομα που χρησιμο­ποιούν την αμυντική απαισιοδοξία ή άλλες στρατηγικές και η ζωή τους πρόσθεσε αρκετά στοιχεία και σημαντικές πληροφορίες στις έρευνες και στα αποτελέσματα τους.

Μετρώντας την αμυντική απαισιοδοξία και τη στρατηγική αισιοδοξία

Ένας τρόπος για να κατανοήσουμε την αμυντική απαισιοδοξία είναι να δούμε πώς μετριέται στις έρευνες. Παρακάτω παραθέτω παραλλαγμένη εκδοχή του ερωτηματολογίου που συνέταξα για να εντοπίσω τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν την αμυντική απαισιοδοξία και τη στρατηγική αισιοδοξία. Οι ερωτήσεις εξηγούν τις διαφορές της αμυντικής απαισιοδοξίας και της στρατηγικής αισιοδοξίας από ορισμένες άλλες έννοιες που προαναφέραμε, ^Στην ερευνά μας επιλέγουμε να συμμετέχουν αυτοί που ανήκουν στα άκρα της κλίμακας, για να μεγιστοποιήσουμε την αντίθεση μεταξύ των ομάδων. Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι περισσότεροι από εμάς διαθέτουμε πολλαπλές στρατηγικές και αυτό το ερωτηματολόγιο αποτιμά μόνο την έκταση στην οποία κάποιος είναι είτε αμυντικός απαισιόδοξος ή στρατηγικός αισιόδοξος, στην ειδική κατάσταση που σκέφτεται όταν διαβάζει αυτές τις γραμμές.

Ερωτηματολόγιο αμυντικής απαισιοδοξίας

Σκεφτείτε μια κατάσταση που θέλετε να κάνετε το καλύτερο. Στη δουλειά σας, στην κοινωνική σας ζωή ή οπουδήποτε αλλού. Όταν απαντάτε στις ακόλουθες ερωτήσεις, σκεφτείτε, σας παρακαλώ, πώς προετοιμάζεστε για αυτού του είδους τις καταστάσεις. Βαθμολογήστε κατά πόσον αληθεύει κάθε πρόταση για σας:

1             2             3                    4                 5         6           7

Καθόλου αληθές για μένα                             Πολύ αληθές για μένα

• Συχνά αρχίζω περιμένοντας τα χειρότερα, ακόμη κι όταν κατά πάσα πιθανότητα θα τα πάω καλά.

• Ανησυχώ για την τροπή που θα πάρουν τα πράγματα.

• Εξετάζω προσεκτικά όλες τις πιθανές εκβάσεις.

• Συχνά φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσω να ανταποκριθώ στους σκοπούς μου.

• Ξοδεύω αρκετό χρόνο για να φανταστώ τι μπορεί να πάει άσχημα.

• Φαντάζομαι πώς θα αισθανθώ αν τα πράγματα πάνε χάλια.

• Προσπαθώ να σκεφτώ πώς θα διορθώσω τα κακώς κείμενα, όταν και αν συμβούν.

• Προσέχω να μην είμαι υπεραισιόδοξος σε αυτές τις κατα­στάσεις.

• Ξοδεύω αρκετό χρόνο σχεδιάζοντας όταν παρουσιαστεί μια τέτοια κατάσταση.

• Φαντάζομαι πώς θα αισθανθώ αν τα πράγματα πάνε καλά.

• Σ' αυτές τις καταστάσεις μερικές φορές ανησυχώ περισσό­τερο για το ότι θα γελοιοποιηθώ, αντί να προσπαθώ να τα καταφέρω.

• Όταν προσπαθώ να προβλέψω τι θα πάει άσχημα, προετοι­μάζομαι καλύτερα.

Για να καταλάβετε πού βρίσκεστε, προσθέστε τους βαθμούς σας από όλες τις ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα κυμαίνονται από 12 ως 84. Τα μεγαλύτερα φανερώνουν ισχυρή τάση για αμυντική απαισιοδοξία. Αν έχετε πάνω από 50, τότε είστε ένας αμυντικός απαισιόδοξος, τουλάχιστον στη δική μου έρευνα. Κάτω από 30, θα σας χαρακτήριζα ως στρατηγικό αισιόδοξο.

Μεταξύ 30 και 50, χρησιμοποιείτε ενδεχομένως και τις δύο στρατηγικές ή καμία από τις δύο ουσιαστικά. Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από το είδος της κατάστασης που σκεφτόσασταν όταν απαντούσατε, γιατί μπορεί να χρησιμοποιείτε διαφορετικές στρατηγικές σε διαφορετικές καταστάσεις.

Δεν είμαστε μόνο αισιόδοξοι ή απαισιόδοξοι: είμαστε απαισιόδοξοι, αλλά την ίδια στιγμή είμαστε αγχώδεις, ευσυνείδητοι, ευάλωτοι, καλοί στα Μαθηματικά (ή στην Ιστορία), με παρελθόν στις σχέσεις μας με φίλους, γονείς, συγγενείς ή συναδέλφους. Ενδεχομένως είμαστε απαισιόδοξοι σε ό,τι αφορά τις σχέσεις μας με τους άλ­λους, ή απαισιόδοξοι με όλα εκτός από τις σχέσεις μας με τους άλλους. Οι άνθρωποι δεν διακρίνονται από ένα ή δύο απλά και άσχετα μεταξύ τους χαρακτηριστικά. Αντιθέτως, έχουν σύνθετες δομές προσωπικότητας που αναπτύσσονται και μεταβάλλονται με τις εμπειρίες. Η απαισιοδοξία μας για την έκβαση της αυριανής επαγγελματικής συνέντευξης εξαρτάται από το αν είναι η πρώτη, η πέμπτη ή η εκατοστή συνέντευξη, από το αν οι προηγούμενες πήγαν καλά ή όχι, από το αν έχουμε ήδη εργαστεί σε αυτόν τον τομέα και κατέχουμε το αντικείμενο, από το αν στ' αλήθεια χρειαζόμαστε αυτή τη δουλειά ή απλώς διερευνούμε το έδαφος, από τον βαθμό της κοινωνικότητας μας, από το αν έχουμε τη δυνατότητα να μιλήσουμε γι' αυτό το ζήτημα (και άλλα...) στους δικούς μας ή στην οικογένεια μας.

Η σύνθετη πραγματικότητα αντανακλάται και στους σύνθετους όρους που χρησιμοποιήσαμε προηγουμένως και αυτοί με τη σειρά τους περιγράφουν τη σύνθετη ανθρώπινη προσωπικότητα.

Για όλους αυτούς τους λόγους θα ήταν καλύτερα να αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε τους άλλους ανθρώπους ως μονοδιάστατες προσωπικότητες, με μεμονωμένα χαρακτηριστικά, για παράδειγμα ως αισιόδοξους ή απαισιόδοξους μόνο!

Μελετώντας την απαισιοδοξία και το άγχος, κατανοούμε την ανάγκη διερεύνησης της σχέσης μεταξύ των διαφόρων πλευρών μιας προσωπικότητας. Η αμυντική απαισιοδοξία δεν θα σήμαινε πολλά αν δεν γνωρίζαμε ότι οι άνθρωποι που τη χρησιμοποιούν είναι αγχώδεις και ότι το άγχος τους δημιουργεί ιδιαίτερα προβλή­ματα. Στο επόμενο κεφάλαιο θα μελετήσουμε τον τρόπο που οι αμυντικοί απαισιόδοξοι αντιμετωπίζουν τις σύνθετες καταστάσεις που δημιουργεί στη ζωή τους το άγχος. Θα παρακολουθήσουμε την Κάθριν και τον Ντανιέλ για να δούμε πώς αντιδρούν. Η εμπει­ρία τους και η ερευνά μας περιγράφουν πώς μπορεί να μετατραπεί σε ένα ισχυρό εργαλείο η αμυντική απαισιοδοξία.

Πώς διαχειρίζονται το άγχος οι αμυντικοί απαισιόδοξοι;

Η Κάθριν ήταν ανέκαθεν ένας άνθρωπος μάλλον νευρικός. Οι κα­ταστάσεις που απαιτούσαν από αυτή να αντεπεξέλθει επιτυχώς σε κάποια δυσκολία της δημιουργούσαν άγχος, για παράδειγμα όταν έπρεπε να αποδείξει τις ικανότητες της ή τις γνώσεις της, ωστόσο, την ίδια στιγμή, είχε φιλοδοξίες και υψηλά στάνταρ για τον εαυτό της. Η δουλειά της την ικανοποιεί, αλλά ορισμένες φορές αντιμε­τωπίζει καταστάσεις που της προκαλούν άγχος. Πρέπει να κάνει παρουσιάσεις σε επαγγελματικές συσκέψεις, δημοσιεύσεις των ερευνών της, αιτήσεις για επιχορήγηση. Επίσης διδάσκει και άρα υπόκειται στη διαρκή κρίση και εκτίμηση των φοιτητών της.

Κάθε φορά που τα σκέφτεται όλα αυτά, το στομάχι της σφίγγεται και φοβάται ότι θα επέλθει η πλήρης καταστροφή. «Ποτέ δεν θα δημοσιεύσουν τη μελέτη μου, η αίτηση μου θα απορριφθεί, θα τα χάσω και θα μπερδέψω τα λόγια μου...»

Αναμφίβολα πρόκειται για αρνητικές σκέψεις που θα γίνονταν ολέθριες αν οδηγούσαν την Κάθριν να εγκαταλείψει το εγχείρημα της. Κι όμως, στην πραγματικότητα αυτού του είδους οι σκέψεις δεν είναι τίποτε άλλο από την απαρχή της στρατηγικής της για τη διαχείριση του άγχους της.

Ακριβώς επειδή γνωρίζει ότι το συγκεκριμένο έντυπο απορρίπτει το 90% των μελετών προς δημοσίευση και ότι η δική της μέθοδος κρίνεται ως υπέρ το δέον ριζοσπαστική, η Κάθριν προετοιμάζεται για τυχόν απόρριψη της δουλειάς της. Εδώ έχουμε να κάνουμε με την απαισιόδοξη πλευρά της αμυντικής απαισιοδοξίας: η Κάθριν θέτει υψηλούς στόχους και έχει χαμηλές προσδοκίες.

Φυσικά, δεν αισθάνεται ιδιαίτερα ευτυχής που νιώθει τόση απαι­σιοδοξία, στο κάτω κάτω πολύ θα ήθελε να δεχθούν το άρθρο της... Χαμηλώνοντας όμως τον πήχη των προσδοκιών της, το άγχος της μετριάζεται και η πίεση μειώνεται. Το άγχος είναι κατά κύριο λόγο προκαταβολικό, εμφανίζεται δηλαδή προτού συμβεί κάτι που περιμένουμε. Αν κατορθώσουμε να μειώσουμε τα αισθήματα αβεβαιότητας και ανασφάλειας για το μέλλον, πείθοντας τους εαυτούς μας ότι γνωρίζουμε τι ακριβώς θα συμβεί -ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι όλα θα πάνε χάλια-, τότε πολύ πιθανόν να καταφέρουμε να μειώσουμε το άγχος μας.

Οι έρευνες δείχνουν (και η εμπειρία μας το επιβεβαιώνει) ότι οι αναμενόμενες απογοητεύσεις, παρότι δυσάρεστες, αντιμετωπίζονται πιο εύκολα από τις ξαφνικές. Όταν ξέρουμε τι να περιμένουμε, ακόμη κι αν αυτό είναι το χειρότερο, διατηρούμε τον έλεγχο της κατάστασης. Η απαισιοδοξία επιτρέπει στην Κάθριν να μειώνει τη συναισθηματική ένταση του αρνητικού αποτελέσματος που τη φοβίζει, χωρίς να παραβλέπει ότι εντέλει μπορεί να συμβεί. Ο χαμηλός πήχης είναι το μαξιλαράκι που την προστατεύει από πτώσεις, όχι τόσο ώστε να μη στενοχωρηθεί αν απορριφθεί το άρθρο της, αρκετά όμως ώστε να μην αποθαρρυνθεί και να συνεχίσει την ερευνά της. Εφόσον το μαξιλαράκι της επιτρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες της και να μην τα παρατήσει φοβούμενη ότι θα αποτύχει, η απαισιοδοξία της συνιστά το πρώτο βήμα στην ικανοποιητική διαχείριση του άγχους της: «Το ξέρω ότι δεν θα πάει καλά. Τώρα που αυτό κανονίστηκε, προχωρώ τη δουλειά μου».

Όχι μόνο απαισιοδοξία

Η αμυντική απαισιοδοξία είναι κάτι παραπάνω από απλή απαι­σιοδοξία. Ο χαμηλός πήχης -η σκέψη ότι τα πράγματα μπορεί να μην πάνε και τόσο καλά- πυροδοτεί τα διανοητικά παιχνίδια για τα πιθανά σενάρια του μέλλοντος. Αυτή η διανοητική πρόβα είναι η δεύτερη συνιστώσα της στρατηγικής. Με άλλα λόγια, η Κάθριν δεν σταματά να σκέφτεται, παρότι έχει καταλήξει ότι το άρθρο της θα απορριφθεί. Η απαισιόδοξη πρόβλεψη τροφοδοτεί τα πιθανά σενάρια για τις αιτίες που θα προκαλέσουν την απόρριψη, ενώ η διαδικασία διανθίζεται με διάφορες λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς θα συμβεί αυτό.

Τα διανοητικά παιχνίδια, οι πρόβες και τα σενάρια της στρα­τηγικής που χρησιμοποιεί η Κάθριν την έχουν κάνει αγχώδη και οι γύρω της, συνάδελφοι και φίλοι, προσπαθούν να της πουν ότι δεν χρειάζεται να ανησυχεί τόσο, ότι το άγχος της είναι αντιπα­ραγωγικό. Και θα ήταν πράγματι έτσι αν η Κάθριν αδρανούσε, χωρίς να ξέρει τι να κάνει. Δεν είναι έτσι όμως, γιατί αυτή η διαδικασία επιτρέπει στην Κάθριν να μειώσει εντέλει το άγχος της, να κινητοποιηθεί και να συνεχίσει τις προσπάθειες της, πιθανόν με μεγαλύτερο ρεαλισμό.

Ενώ προσπαθεί να δουλέψει το άρθρο της, σκέφτεται όλα τα πιθανά σενάρια. Μήπως κάποια ανταγωνιστική μελέτη προλάβει τη δική της; Μήπως η συντακτική επιτροπή αμφισβητήσει τα στατιστικά της στοιχεία ή μήπως της κάνουν παρατήρηση για την έλλειψη γλαφυρότητας στη γραφή της; Μήπως το άρθρο είναι δύσληπτο ή μήπως, αντιθέτως, την κατηγορήσουν για εύκολη και αντιεπιστημονική εκλαΐκευση; Όλες αυτές οι σκέψεις την οδηγούν να ζητήσει από τους φοιτητές της να επαληθεύσουν δύο και τρεις φορές τα στοιχεία, ενώ αποφασίζει να προσθέσει μερικά λογοτεχνικά αποσπάσματα στη μελέτη της για να την κάνει πιο ] προσιτή και ευκολοδιάβαστη.

Για πολλούς η αγωνία της μπορεί να φανεί ως σπατάλη ενέργειας και χρόνου. Για τους αγχωτικούς όμως, και άρα τους ευάλωτους, τα σενάρια που σκέφτεται η Κάθριν είναι μια προστασία, που τη βοηθάει να ελέγξει και να τελειοποιήσει με μεγαλύτερη υπευθυ­νότητα τη δουλειά της.

Αφού εξαντλήσει τα αρνητικά σενάρια, η Κάθριν μπορεί να συ­γκεντρωθεί ευκολότερα σε αυτό που κάνει και να ξεχάσει για λίγο το άγχος της. Μάλλον το διαχειρίστηκε επιτυχώς και μπόρεσε να επικεντρωθεί στη μελέτη της. Η αμυντική απαισιοδοξία μετέτρεψε τα αόριστα και έντονα αισθήματα αγωνίας σε περισσότερο συγκε­κριμένες και λιγότερο τρομακτικές ανησυχίες για το τι μπορεί να συμβεί και πώς θα αποφευχθεί τυχόν αρνητική τροπή.

Η διανοητική πρόβα της Κάθριν μετατοπίζεται από τις γενικές στις ειδικές πιθανότητες, από την αφηρημένη προσδοκία του αρνητικού αποτελέσματος στην πειθαρχημένη θεώρηση του πώς εντέλει θα συμβεί κάτι (αρνητικό ή θετικό) και από εκεί αρχίζει μια διαδικασία αποφυγής των αρνητικών εξελίξεων, αντικαθιστώ­ντας τες με θετικές προοπτικές. Οι αρνητικές σκέψεις της δεν είναι παθητικό αναμάσημα, αντιθέτως, παράγουν ένα ξεκάθαρο σχέδιο δράσης και αντίδρασης, που την κάνει λιγότερο ευάλωτη στο άγχος και περισσότερο κυρίαρχο των πράξεων της.

Όχι μόνο προγραμματισμός

Μήπως η Κάθριν δεν έχει απλώς εμμονές, αλλά επιμένει να προγραμ­ματίζει τα πάντα μέχρι τελικής πτώσεως; Μήπως, με άλλα λόγια, το άγχος της αμυντικής απαισιοδοξίας είναι ότι οι αγχώδεις άνθρωποι θα πρέπει να προγραμματίζουν τα πάντα; Όχι, όχι, και πάλι όχι! Δεν είναι αυτός ο στόχος. Φυσικά, ο καλός προγραμματισμός επιβάλλεται, ωστόσο δεν είναι αυτό το νόημα, καθώς στους αμυντικούς αισιόδοξους ο λεπτομερής προγραμματισμός μπερδεύεται με το άγχος. Οι αγχώδεις άνθρωποι δεν μπορούν να προγραμματίσουν όταν τους κατακλύζει το άγχος. Αποσπούν την προσοχή τους τα προσωπικά τους αισθήματα άσχετες και ανούσιες λεπτομέρειες με αποτέλεσμα να ξεχνούν σημαντικά πράγματα.

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι είναι ικανοί να χρησιμοποιήσουν τις απαισιόδοξες προσδοκίες και τα σενάρια τους για να φτάσουν στο στάδιο όπου μπορούν να αρχίσουν να προγραμματίζουν αποτελε­σματικά - και όταν συμβεί αυτό, τότε περνούν από τα σχέδια στην πράξη. Αν δεν υπήρχε η αμυντική απαισιοδοξία, τότε οι άνθρωποι μας θα ήταν θύματα του άγχους τους, σπαταλώντας ενέργεια και χρόνο σε ασήμαντα πράγματα. Όταν όμως η φαντασία τους αρχίσει να οργιάζει, προβλέποντας τις πιθανές καταστροφές, τότε αρχίζει ένας αγώνας δρόμου για να τις προλάβουν - και συνήθως τα καταφέρνουν. Το σημαντικό στοιχείο εδώ είναι ότι το άγχος γίνεται συγκεκριμένο και επικεντρώνεται σε ένα ειδικό σημείο, υποχρεώνοντας τον άνθρωπο μας να δράσει αναλόγως.

Μία από τις γυναίκες από τις οποίες πήρα συνέντευξη για αυτό το βιβλίο μου διηγήθηκε μια ωραία ιστορία για το πώς το άγχος της για τη μητρότητα την εμπόδιζε να οργανώσει τις σκέψεις της. Όταν ήταν έφηβη, ουδέποτε ένιωθε άγχος και η ικανότητα της να προγραμματίζει, να οργανώνει και να συντονίζει εκτιμήθηκαν δεόντως από ένα μεγάλο δικηγορικό γραφείο, του οποίου έγινε μάνατζερ. Στο σπίτι, όμως, το σκηνικό ήταν διαφορετικό και πολ­λές φορές επικρατούσε χάος. Της πήρε αρκετό καιρό, αλλά εντέλει ανακάλυψε μια στρατηγική που της επέτρεψε να ανακτήσει τον έλεγχο στα του οίκου της: έγινε μια αμυντική απαισιόδοξη!

Όταν γεννήθηκαν τα παιδιά της κατάλαβε ότι είχε χάσει οριστικά τον έλεγχο της κατάστασης. Το άγχος της μεγάλωσε και ξαφνικά έπρεπε να αρχίσει να προσέχει διάφορα πράγματα που πριν δεν είχαν καμία απολύτως σημασία. Το ψυγείο έπρεπε να είναι διαρ­κώς γεμάτο, το φαγητό έτοιμο στην ώρα του, τα ρούχα καθαρά και σιδερωμένα... Η παραμικρή παρέκκλιση από αυτό το αυστηρό πρόγραμμα επέσυρε μια δυσανάλογα μεγάλη καταστροφή, με γκρίνια, εκνευρισμό και κλάματα. Και όλα αυτά δεν ήταν τίποτε μπροστά στα πραγματικά σοβαρά προβλήματα, όπως μια ξαφνική ασθένεια του παιδιού ή οι κακές επιδόσεις στο σχολείο.

Η ζωή της είχε αλλάξει και δεν υπήρχε περιθώριο για χαζοχα­ρούμενη αισιοδοξία του στιλ «εντάξει, όλα θα πάνε καλά». Άρχισε λοιπόν να προβλέπει τα χειρότερα. Για παράδειγμα, αναλογιζό­μενη τι θα μπορούσε να συμβεί στο αεροπλάνο σε ένα ταξίδι που

διαρκεί πάνω από μία ώρα και τα παιδιά αρνούνται να ησυχάσουν, κλοτσούν τα καθίσματα, πετούν το φαγητό τους και ουρλιάζουν ασταμάτητα, αποφάσισε να οργανωθεί αναλόγως προσπαθώντας να προλάβει τα χειρότερα. Προγραμματίζει τι θα βάλει στη βαλίτσα και τι θα πάρει στην τσάντα της, προβλέπει αλλαξιές με καθαρά ρούχα, τα αγαπημένα τους παιχνιδάκια για να απασχοληθούν με κάτι που τους αρέσει, πιθανόν το αγαπημένο τους γλυκό, χυμούς και κουλουράκια. Αγχώνεται πολύ όταν ετοιμάζει τις βαλίτσες της οικογένειας, όμως, όταν βρεθούν στο αεροδρόμιο και μετά στο αεροπλάνο, τότε συγκεντρώνεται στην παρακολούθηση και την απασχόληση των παιδιών της για να προλάβει τα χειρότερα.

Προτού αποκτήσει παιδιά είχε τον έλεγχο των πράξεων της, οτιδήποτε και αν έκανε -ταξίδια, γεύματα, προγραμματισμός εργασίας- σχεδίαζε προσεκτικά τη μέρα της, σχεδόν αυτόματα, εύκολα και άνετα, προσπαθώντας για το καλύτερο, και το κατόρ­θωνε. Τώρα πρέπει να προγραμματίσει, αλλά πρέπει να σκεφτεί πώς θα γίνει αυτό, γιατί το άγχος την κατακλύζει μετατρέποντας τα απλά σε δύσκολα. Το άγχος όμως τη βοηθάει παράλληλα να προβλέψει το χειρότερο κι έτσι οργανώνεται αποτελεσματικά για να το αποτρέψει.

Η αμυντική απαισιοδοξία δεν διαφέρει από τον καλό προγραμ­ματισμό, όσον αφορά το αποτέλεσμα. Διαφέρει ως προς τον ρόλο που διαδραματίζει για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα. Η αμυντική απαισιοδοξία είναι η διαδικασία που επιτρέπει στους αγχώδεις να προγραμματίζουν σωστά. Εξάλλου, δεν μπορούν να προγραμματίσουν σωστά μέχρις ότου ελέγξουν το άγχος τους. Πρέ­πει να φανταστούν το χειρότερο δυνατό σενάριο, να το βιώσουν, έτσι ώστε να μπουν στη διαδικασία του προγραμματισμού, να το φέρουν σε πέρας αποτελεσματικά και εν συνεχεία να περάσουν από τον προγραμματισμό στην πράξη.

Οι στρατηγικές ως εναλλακτικά εργαλεία

Οι αγχώδεις άνθρωποι που χρησιμοποιούν την αμυντική απαισιο­δοξία μάλλον εφαρμόζουν τη λεγόμενη «αυτοθεραπεία» - και καλά κάνουν. Βέβαια, η αμυντική απαισιοδοξία δεν είναι η μόνη στρατηγική που αναπτύσσουν τα άτομα για να αντιμετωπίσουν τ» άγχος τους. Υπάρχουν αρκετές δημιουργικές τεχνικές ή στρατη­γικές. Ας δούμε λοιπόν τι σημαίνει ο όρος στρατηγική ή μάλλον τι δεν σημαίνει.

Η στρατηγική είναι ένα συνεκτικό μοντέλο προσδοκιών, εκτι­μήσεων, σχεδιασμού, προσπαθειών και αναθεώρησης, που απο­καλύπτεται σταδιακά, ενώ το άτομο κυνηγά τους στόχους του.: Περιγράφει τον τυπικό και χαρακτηριστικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα ή επιδιώκουμε την υλοποίηση των στόχων μας. Η παρατήρηση της στρατηγικής ως τμήμα της προσωπικότητας των ανθρώπων δεν σημαίνει ότι βλέπουμε τι κάνουν μια φορά, σε μια δεδομένη κατάσταση, ή τις μεμονωμένες προσδοκίες τους, διαθέσεις, εξηγήσεις ή συμπεριφορές. Το γεγο­νός ότι προσπαθείτε να τα προλάβετε όλα κάποιο Σαββατοκύριακο, επειδή προέκυψε κάτι αναπάντεχο, δεν σημαίνει ότι είστε γενικώς ένας άνθρωπος βιαστικός και τσαπατσούλης.

Ακόμη κι αν είναι έτσι όμως, αυτό δεν είναι στρατηγική, είναι απλώς μια τυπική συμπεριφορά. Αν δεν μάθουμε περισσότερα για το τι αισθάνεστε, σκέφτεστε ή προσπαθείτε να κάνετε, τη στιγμή που θέλετε να τα προλάβετε όλα, τότε δεν μπορούμε να συμπεράνουμε αν είναι πράγματι κομμάτι της στρατηγικής σας ή απλώς ένα ξέσπασμα της στιγμής. Ακόμη κι αν επαναληφθεί αυτό αρκετές φορές στη σειρά, πάλι δεν σημαίνει ότι πρόκειται για στρατηγική. Μάλλον πρόκειται για έλλειψη οργάνωσης και συνεκτικής στρατηγικής για τέτοιου είδους καταστάσεις, που προκύπτουν σε διάφορες καινούργιες ή μεταβατικές περιόδους της ζωής μας, όπως είναι η νέα δουλειά ή η μητρότητα.

Από την άλλη πλευρά, βέβαια, αν κάθε Παρασκευή θυμάστε ότι έρχεται Σαββατοκύριακο και τελευταία στιγμή προσπαθεί­τε κάτι να οργανώσετε, τότε μάλλον έχουμε να κάνουμε με μια στρατηγική εν εξελίξει. Αν πάλι ανακαλύψουμε ότι απεχθάνεστε

τα προγράμματα και ότι με τα αυθόρμητα σχέδια της τελευταίας στιγμής που σας κάνουν να τρέχετε νιώθετε δραστήριοι, χρήσιμοι και παραγωγικοί, τότε ίσως έχουμε να κάνουμε με μια στρατηγική, που θα ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο αν μάθουμε ποιοι είναι ακριβώς οι στόχοι σας.

Αυτή η χρήση του όρου στρατηγική είναι παρόμοια, αλλά όχι ίδια με τις χρήσεις του όρου εκτός ψυχολογίας. Τυπικά, όταν μιλάμε για στρατηγικές -δηλαδή τις τεχνικές που αναπτύσσουμε για να προσεγγίσουμε έναν «άγριο» διευθυντή, να αντιμετωπίσουμε έναν δύσκολο παίκτη στο σκάκι ή να διατυπώσουμε μια πειστική πολιτική αγοράς για ένα προϊόν-, τότε αναφερόμαστε σε συνειδητές στρατηγικές. Υποθέτουμε ότι το άτομο επιλέγει συνειδητά να προσεγγίσει το συγκεκριμένο πρόβλημα με αυτόν τον τρόπο.

Όταν πρόκειται για παρτίδα σκακιού, αυτή η υπόθεση στέκει, είτε αφορά τους μεγάλους μετρ είτε τους νεοφώτιστους παίκτες, γιατί μιλάμε για ηθελημένες επιλογές, σκέψεις και κινήσεις, που εκφράζονται ξεκάθαρα και άρα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τις διδαχθούν και να τις μάθουν.

Όταν όμως πρόκειται για στρατηγικές ζωής, που συνιστούν κομμάτι μιας προσωπικότητας, όπως η αμυντική απαισιοδοξία και η στρατηγική αισιοδοξία, η υπόθεση ότι αυτές οι στρατηγικές είναι συνειδητές δεν είναι πάντα σωστή. Οι άνθρωποι μπορεί να γνωρίζουν ότι χρησιμοποιούν την τάδε ή τη δείνα στρατηγική και ενδεχομένως να τις επεξεργάζονται συνειδητά, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα, όπως στην περίπτωση του Τζεφ και της Μίντι που θα δούμε στο επόμενο κεφάλαιο. Επίσης, θα καταλάβουμε ότι η χρήση των στρατηγικών δεν είναι συνώνυμη της επιτυχίας. Οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν λάθος στρατηγικές, τόσο στο σκάκι όσο και στη ζωή, ή χρησιμοποιούν τη «σωστή» στρατηγική τη λάθος στιγμή και στη λάθος κατάσταση...

Η μεταφορά με την εργαλειοθήκη είναι καλή: θεωρητικά τουλάχιστον, οι άνθρωποι διαθέτουν αρκετές στρατηγικές, σαν εργαλεία στη θήκη τους. Για παράδειγμα, η Κάθριν είναι περισσότερο αισιόδοξη για τις σχέσεις της παρά για τη δουλειά της. Όσο για την οικονομική της κατάσταση, εκεί πια νομίζει ότι όλα πάνε καλά και δεν κινδυνεύει από καμιά αναποδιά. Δεν φέρεται πάντα σαν αμυντική απαισιόδοξη, απλώς ο όρος μας βολεύει, καθώς αυτό το γνώρισμα είναι καθοριστικό στοιχείο του χαρακτήρα της. Η αμυντική απαισιοδοξία της είναι ένα από τα εργαλεία της, πιθα­νότατα αυτό που χρησιμοποιεί τις περισσότερες φορές δημοσίως, και έτσι έχουν μάθει να τη χαρακτηρίζουν οι γύρω της.

Υπό αυτή την έννοια, οι άνθρωποι «γίνονται» οι στρατηγικές τους. Αν συνήθως χρησιμοποιείτε μία και μόνη στρατηγική, τότε] μάλλον θα ατροφήσει η ικανότητα σας να βρίσκετε εναλλακτικές λύσεις. Και αν το δοκιμάσετε μία ή δύο φορές, αυτό δεν σημαίνει ότι θα είστε αποτελεσματικοί. Πόσο μάλλον που η αμυντική απαι­σιοδοξία της Κάθριν είναι αποτελεσματική. Γιατί λοιπόν να ψάξει για άλλη στρατηγική; Μάλλον προβλήματα θα της δημιουργούσε κάτι τέτοιο, παρά θα τη βοηθούσε...

Ακόμη κι αν οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν μία ή δύο στρατηγικές αντί να διαθέτουν αρκετές ως εναλλακτική λύση, η παρομοίωση με την εργαλειοθήκη είναι χρήσιμη γιατί μας υπενθυ­μίζει ότι οι στρατηγικές πρέπει να γίνουν αντιληπτές στο πλαίσιο των στόχων και των σκοπών που έχουν αυτοί που τις χρησιμοποιούν. Για να καταλάβουμε και να εκτιμήσουμε αν πρόκειται για το σωστό εργαλείο, πρέπει να ξέρουμε και για ποιον συγκεκριμένο λόγο το χρησιμοποιεί κάθε φορά. Είδαμε ότι για αυτούς που θέλουν να περιορίσουν το άγχος τους, η στρατηγική αισιοδοξία δεν είναι ένα χρήσιμο εργαλείο. Το αν η αμυντική απαισιοδοξία είναι το σωστό εργαλείο, θα εξαρτηθεί και από το άγχος τους αλλά και από το ποιες εναλλακτικές στρατηγικές γνωρίζουν.

Η μεταφορά της εργαλειοθήκης υπογραμμίζει τη σημασία της ικανότητας επιλογής από τα άτομα μιας συγκεκριμένης στρατη­γικής για την αντιμετώπιση μιας δεδομένης κατάστασης, δηλαδή το σωστό εργαλείο για τη δουλειά μας. Με άλλα λόγια, ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει ποιο εργαλείο αντιστοιχεί καλύτερα σε κάθε δουλειά. Η Κάθριν, γνώστρια της αμυντικής απαισιοδοξίας, θα καταλάβει σύντομα ότι η στρατηγική της θα αποτύχει αν δεν μπορέσει να την αφήσει κατά μέρος και να χρησιμοποιήσει κάποια ] άλλη τη δεδομένη στιγμή. Δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιεί τα φανταστικά σενάρια για το χειρότερο και πώς θα το αντιμετωπίσει από το πρωί μέχρι το βράδυ και για όλες της τις δουλειές, από τα ψώνια στο σουπερμάρκετ μέχρι τη νέα παρουσίαση του άρθρου γιατί έτσι θα εξαντληθεί η ίδια και θα απηυδήσουν και οι γύρω της χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα. (Παρομοίως, θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η υπερβολική αισιοδοξία της για τα οικο­νομικά της δεν είναι πάντα καλός σύμβουλος και ότι η αμυντική απαισιοδοξία της θα ήταν ένας καλός τρόπος για να ελέγξει τα έσοδα και κυρίως τα έξοδα της.)

Η αμυντική απαισιοδοξία είναι ένα καλό εργαλείο για να περιο­ρίσουμε το άγχος μας, δεν σημαίνει όμως ότι είναι η τέλεια λύση. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες στρατηγικές, υπάρχουν υπέρ και κατά.

Αποδέχομαι τα αρνητικά συναισθήματα

Η επίγνωση των αδυναμιών μας γεννά αρνητικά συναισθήματα που δύσκολα αποδεχόμαστε, γι' αυτό συχνά κρυβόμαστε από τον εαυτό μας και τους άλλους. Οι στόχοι που επικεντρώνονται σε πράγματα που δεν μας αρέσουν στον εαυτό μας («πρέπει να αδυνατίσω γιατί είμαι πολύ χοντρή») συνήθως μας αποθαρρύνουν, γιατί τονίζουν τα αρνητικά μας στοιχεία. Και όταν αισθανόμαστε| άσχημα, τότε θέλουμε να κάνουμε κάτι που θα μας ευχαριστήσει χωρίς να σκεφτούμε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες του.

Αυτή η διαδικασία εύκολα μπορεί να υπονομεύσει τις προ­σπάθειες μας για βελτίωση. Πιστεύουμε ότι είμαστε χοντρές και θέλουμε να χάσουμε βάρος, αλλά το κακό έχει γίνει. Μια απάντηση ση είναι να ξεχάσουμε ή να αρνηθούμε το γεγονός ότι είμαστε, χοντρές κι έτσι να εξαπατήσουμε τον εαυτό μας, αποφεύγοντας τους καθρέφτες και τα δυσάρεστα σχόλια των άλλων, αλλά φυσικά αυτό δεν θα μας βοηθήσει και τόσο να αδυνατίσουμε!

Αν δεν είμαστε από αυτούς που αρνούνται τα δυσάρεστα συναισθήματά τους, τότε θα πρέπει να βρούμε έναν άλλο τρόπο για να

να τα αντιμετωπίσουμε. Αν το παγωτό είναι μια παρηγοριά, τότε ίσως τρέξουμε στο ψυγείο για να... παρηγορηθούμε λίγο, όμως αυτό μάλλον είναι καταστροφικό για τη σιλουέτα μας. Ο λογικός εαυτός μας γνωρίζει πολύ καλά ότι η λύση είναι να κάψουμε θερμίδες με τη γυμναστική, που όχι μόνο αδυνατίζει αλλά γυμνάζει τους μυς και χαρίζει ευεξία. Όμως πώς αρχίζει κανείς να γυμνάζεται; Δύσκολο εγχείρημα, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε καθηλωθεί στα αρνητικά συναισθήματα. Η ικανότητα να αποδεχόμαστε τα αρνητικά συναισθήματα που γεννιούνται από την επίγνωση των προβλημάτων μας είναι σημαντική για την εξεύρεση λύσης.

Η αμυντική απαισιοδοξία επιτρέπει σε αυτούς που τη χρησι­μοποιούν να αντέξουν τα αρνητικά συναισθήματα ως μέρος της διαδικασίας για την επίτευξη των στόχων τους, χωρίς να εξαπατούν τον εαυτό τους. «Αποδέχομαι» τα αρνητικά συναισθήματα δεν σημαίνει ότι τα εξαφανίζω ή ότι υποκύπτω σε αυτά ή ότι υποκρί­νομαι πως εντέλει δεν με ενοχλούν και τόσο... Σημαίνει απλώς ότι επιτρέπουμε στον εαυτό μας να βιώσουμε την εμπειρία των αρνητικών μας συναισθημάτων, ενώ παράλληλα επεξεργαζόμαστε αυτό που θέλουμε να κάνουμε. Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι δεν καταπνίγουν το άγχος τους, το βιώνουν πλήρως. Η αμυντική απαισιοδοξία μπορεί μάλιστα να παροξύνει την αγωνία, ιδιαίτερα αν ο αμυντικός απαισιόδοξος αρχίσει να σκέφτεται όλες τις κακοτυχίες που μπορεί να συμβούν. Ο αμυντικός απαισιόδοξος που προσπαθεί να χάσει βάρος μπορεί να πεθάνει από το άγχος του σκεπτόμενος την εικόνα του στους καθρέφτες του γυμναστηρίου ή συγκρίνοντας τον εαυτό του με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Γι' αυτό και επιλέγει «περίεργες» ώρες, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με πολύ κόσμο και φροντίζει να είναι επιμελής για να έχει γρήγορα αποτελέσματα.

 

Φυσικά, σπουδαιότερο από όλα αυτά είναι ότι πηγαίνει στο γυμναστήριο. Εν τω μεταξύ, όσοι ψάχνουν δικαιολογίες έχουν πάντα «πολλή δουλειά», ενώ αυτοί που το βάζουν στα πόδια μπροστά στα δύσκολα αναρωτιούνται ακόμη γιατί «μπαίνουν» τα ρούχα τους στο πλυντήριο...

Εξαιτίας των αρνητικών τους σκέψεων, τις οποίες δεν αγνοούν, οι αμυντικοί απαισιόδοξοι αποκτούν τον έλεγχο και τα κίνητρα που έχουν οι στρατηγικοί αισιόδοξοι μέσω της αυτοπροστασίας και της αυτοενίσχυσής τους. Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι αντιδρούν γρήγορα μετά την αποτυχία τους, ενώ οι απαισιόδοξοι συνήθως τα παρατάνε μετά την πρώτη προσπάθεια.

Ο αμυντικός απαισιόδοξος που αρχίζει γυμναστική θα κάνει και θα πάθει αυτά που ξέρουμε όλοι: θα χάσει κάποιο μάθημα ή με την πρώτη λιγούρα θα καταναλώσει ένα μπολ παγωτό. Άλλοι απαισιόδοξοι άνθρωποι πέφτουν στην παγίδα του «όλα ή τίποτα και αποφασίζουν ότι εφόσον είναι αδύνατον να χάσουν δέκα κιλά μέσα σε έναν μήνα, γιατί να καταπιέζονται άδικα; Ο αμυντικός απαισιόδοξος όμως μπορεί να καταλάβει ότι η διαδικασία είναι μακρά και επίπονη και ότι αν θέλει να έχει αποτέλεσμα, πρέπει να επιμείνει σταθερά. Θα αντικαταστήσει το παγωτό με κάτι άλλο μη παχυντικό και θα προετοιμαστεί για τις στιγμές αδυναμίας, συνειδητοποιώντας ότι η μάχη είναι δύσκολη και δεν πρέπει να τη χάσει.

Αρνητική αυτογνωσία και αυτοβελτίωση

Τα μικρά και συγκεκριμένα πράγματα στη ζωή μας συχνά απο­δεικνύεται ότι είναι τα κλειδιά για την κατανόηση των αρνητικών πλευρών του εαυτού μας, σε περίπτωση που είμαστε αμυντικοί απαισιόδοξοι. Γενικά, οι αμυντικοί απαισιόδοξοι τείνουν να έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμησή από τους στρατηγικούς αισιόδοξους (αλλά γενικώς υψηλότερη από τους υπόλοιπους αγχώδεις και απαισιόδοξους ανθρώπους). Οι συνεργάτες μου κι εγώ προσπα­θήσαμε να προχωρήσουμε τις μελέτες στο θέμα αυτό, ρωτώντας τους ανθρώπους να μας πουν για το συγκεκριμένο περιεχόμενο των πεποιθήσεων τους για τον εαυτό τους.

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι χρησιμοποιούν ορισμένα θετικά χαρακτηριστικά όταν περιγράφουν τον εαυτό τους και οπωσδήποτε η αντίληψη τους δεν είναι μονολιθικά μαύρη και σκοτεινή. Για παράδειγμα, η Κάθριν ξέρει ότι είναι μια ερευνήτρια της νέας γενιάς, που εργάζεται με μεγάλη επιμέλεια, ξέρει επίσης ότι είναι σύζυγος και φίλη. Ο Ντανιέλ ξέρει ότι έχει χιούμορ και ικανότητες στη δουλειά του.

 

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι χρησιμοποιούν ασφαλώς περισσότερα αρνητικά χαρακτηριστικά για να περιγράψουν τους εαυτούς τους] από τους στρατηγικούς αισιόδοξους, αλλά τα είδη των αρνητικών περιγραφών διαφέρουν από αυτά των υπόλοιπων αγχωτικών και απαισιόδοξων ανθρώπων. Όταν οι αμυντικοί απαισιόδοξοι πε­ριγράφουν τα ελαττώματα τους, τείνουν να είναι πολύ ακριβείς · και συγκεκριμένοι, αντίθετα με αυτούς που βρίσκουν διαρκώς : δικαιολογίες για όλα ή απλώς αποφεύγουν τα δύσκολα. Ο Ντανιέλ μπορεί να πει ότι έχει την τάση να πλατειάζει όταν γράφει και ότι] δεν ενθαρρύνει αρκούντως τους υφισταμένους του. Αντιθέτως, η Μίντι θα περιγράψει τον εαυτό της ως απαράδεκτη στο γράψιμο και πολύ επικριτική στους άλλους.

Ο Ντανιέλ και η Μίντι έχουν δίκιο όσον αφορά την περιγραφή του εαυτού τους και ασφαλώς μοιάζουν ως προς τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους. Παρομοίως, έτσι όπως τα γενικότερα χαρακτηριστικά έχουν διαφορετικές συνέπειες για το μέλλον από ό,τι τα πιο ειδικά, το αφηρημένο ή το συγκεκριμένο της σκέψης μας επηρεάζει τις δυνατότητες μας για αλλαγή. Αν ξυπνήσετε το πρωί και το πρώτο πράγμα που σκεφτείτε είναι «Αχ! πόσο βαριέμαι σήμερα...», δύσκολα θα μπορέσετε να το αλλάξετε, καθώς δεν θα ξέρετε πώς να το χειριστείτε. Ποιο είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνετε για να ξεφύγετε από την τεμπελιά σας; Αν από την άλλη πλευρά δεν θεωρείτε τον εαυτό σας τεμπέλη, αλλά ως αναβλητικό γενικά τύπο, τότε πιθανόν αφήνετε ένα παραθυράκι για να εφαρμόσετε κάποια από τα σχέδια σας.

Η αμυντική απαισιοδοξία ως αυτοθεραπεία

Κατά τον ίδιο σχεδόν τρόπο, οι θεραπευτές που επικεντρώνουν τις μεθόδους τους στο πώς επηρεάζουν οι σκέψεις μας τα συναισθή­ματα μας, τα κίνητρα ή τη συμπεριφορά μας συχνά ωθούν τους πελάτες τους να εξειδικεύσουν και να συγκεκριμενοποιήσουν τα αρνητικά τους χαρακτηριστικά αποφεύγοντας τις γενικεύσεις, που αρχίζουν από ένα ελάττωμα και φτάνουν ως τη συνολική αμφισβήτηση της προσωπικής τους αξίας. Ως βοήθεια στις απόπειρες

 αλλαγής του εαυτού μας αυτή η θεραπευτική τεχνική προέρχεται από το αξίωμα ότι η επίλυση ενός προβλήματος απαιτεί πρώτα από όλα τον σαφή εντοπισμό του. Για παράδειγμα, δεν αρκεί να ξέρουμε ότι ένας πελάτης αισθάνεται αποτυχημένος. Έχει σημασία να ξέρουμε αν αισθάνεται έτσι από παιδί, αν είναι πρόσφατο επειδή κάτι συνέβη και τον επέκριναν αυστηρά ή αν έχασε έξι επτά δουλειές στη σειρά, ενώ ήδη βρίσκεται στον τρίτο γάμο του! Μαζί ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος πρέπει να βρουν τι έχει συμβεί ακριβώς και τι χρειάζεται για να αλλάξει η κατάσταση.

Η εξειδίκευση του προβλήματος όχι μόνο μας βοηθάει να εκ­πονήσουμε ένα σχέδιο, αλλά μας βοηθάει να εκτιμήσουμε την πρόοδο μας. Όσο πιο διευρυμένος και γενικός είναι ο στόχος, τόσο πιο αμφισβητήσιμο και ανοιχτό σε λάθος ερμηνείες θα είναι το αποτέλεσμα. Συχνά, αυτό σημαίνει ότι οι καταθλιπτικοί ή οι αγχωμένοι άνθρωποι θα επικεντρωθούν στην πιο αρνητική ερμη­νεία των προσπαθειών τους για να αλλάξουν, θα συμπεράνουν ότι μία και μόνη αποτυχία αρκεί για να αποδείξει ότι είναι γενικώς αποτυχημένοι ή απλώς θα χάσουν μια καλή εμπειρία επειδή τους απασχολούν αποκλειστικά τα αρνητικά τους συναισθήματα.

Όταν η Μίντι επαναλαμβάνει τον αιώνιο στόχο της για «καλύ­τερη οργάνωση», η πρόοδος της επιτυγχάνεται δύσκολα. Όταν έχει καλή διάθεση, δείχνει με υπερηφάνεια το πεντακάθαρο και οργανωμένο βιβλίο των συνταγών της και διαβεβαιώνει τον εαυτό της ότι όλα έτσι θα γίνουν σιγά σιγά στη ζωή της, θα τα φτιάξει και θα τα οργανώσει, ακόμη κι αν δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα γι' αυτό. Όταν αντιθέτως είναι ψυχολογικά άσχημα, το βιβλίο με τις συνταγές δεν την παρηγορεί καθόλου, γιατί το μόνο που σκέφτεται είναι ότι μόνο αυτό έχει κατορθώσει να βάλει σε μια τάξη στη ζωή της και-αυτό το έκανε για να αποφύγει να κάνει άλλες πιο ουσιαστικές και χρήσιμες δουλειές.

Περισσότερο συγκεκριμένοι στόχοι δεν θα έλυναν όλα τα προ­βλήματα της Μίντι, αλλά αν αντί αυτού του γενικού (και τρομακτικού) στόχου για «καλύτερη οργάνωση» αποφάσιζε να καθίσει το. πρωί και «να φτιάξει έναν κατάλογο με όλες τις διευθύνσεις», «να τακτοποιήσει τους φακέλους στα συρτάρια αλφαβητικά», η πρόοδος της θα ήταν μετρήσιμη και συγκεκριμένη, χωρίς να υπάρχει περιθώριο για παρερμηνείες ή αποπροσανατολισμό.

Τα κεντρικά χαρακτηριστικά των επώδυνων φανταστικών σενα­ρίων που οι αμυντικοί απαισιόδοξοι χρησιμοποιούν για να προ­σεγγίσουν τις επιδόσεις και τις ικανότητες τους χαρακτηρίζουν επίσης και την κατανόηση του εαυτού τους. Πράγματι, φαίνεται ότι οι αμυντικοί απαισιόδοξοι χρησιμοποιούν την αμυντική απαι­σιοδοξία πάνω στον ίδιο τον εαυτό τους: βλέπουν τον εαυτό τους με όρους πολύ συγκεκριμένων προβλημάτων που παρεμβαίνουν στην επιτυχία ενός στόχου, προβλημάτων που είναι δυνατόν να ξεπεραστούν με επαρκή προγραμματισμό και προσπάθεια. Ο Ντανιέλ ήξερε ότι τραύλιζε και δεν ήταν καλός και άνετος στη συζήτηση με τους άλλους, οπότε ήταν χαμένος στο παιχνίδι των εντυπώσεων. Όμως το τραύλισμα είναι κάτι που ξεπερνιέται με τις κατάλληλες ασκήσεις, οπότε έθεσε ως στόχο του να το διορθώσει, ακριβώς όπως αποφασίζει να διορθώσει τα λάθη στα αρχιτεκτο­νικά του σχέδια. Δηλαδή, οι αμυντικοί απαισιόδοξοι τείνουν να αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους όπως βλέπουν τον κόσμο. Και οι δύο είναι ατελείς, έχουν αρκετές δυνατότητες και αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε να τους βελτιώσουμε.

Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι δανείζονται την τεχνική που οι θε­ραπευτές χρησιμοποιούν με τους αγχωμένους πελάτες τους: την «ανάλυση της χειρότερης περίπτωσης», που μοιάζει πολύ στον τρόπο και στη λειτουργία της με τα φανταστικά σενάρια των αμυ­ντικών απαισιόδοξων.

Όταν οι πελάτες είναι αγχωτικοί, οι θεραπευτές τους ενθαρ­ρύνουν να μιλήσουν για όλα τα φρικτά πράγματα που νομίζουν , ότι θα τους συμβούν. Οι άνθρωποι που φοβούνται να μιλήσουν ι δημοσίως πιθανόν να μην έχουν φανταστεί κάποιο συγκεκριμένο κακό, απλώς αγχώνονται με την εικόνα του κοινού σε υπερβολικές διαστάσεις στο μυαλό τους, να τους κοροϊδεύει και να τους Ι περιγελά, αλλά χωρίς κάποια συγκεκριμένη ιδέα στο μυαλό τους για το πού οδηγούν όλα αυτά.

Οι θεραπευτές ενθαρρύνουν αυτούς τους ανθρώπους να «συγκεκριμενοποιήσουν» τους φόβους τους, δηλαδή να κατασκευάσουν λεπτομερώς αυτό που φοβούνται ότι θα συμβεί. Φοβούνται ότι

θα ξεχάσουν το κείμενο της ομιλίας τους, πως θα μπερδέψουν τα λόγια τους ή θα σκοντάψουν και θα πέσουν πηγαίνοντας προς το βάθρο; Ακολούθως, πρέπει να αναπτύξουν τις συνέπειες της «κακοτυχίας» τους. Θα γελάσουν; Θα κοροϊδέψουν και θα σφυ­ρίξουν; Κι αν γελάσουν, τι θα γίνει μετά;

Οι θεραπευτές έχουν καταλήξει ότι το παιχνίδι με τα συγκε­κριμένα σενάρια επηρεάζει τους πελάτες τους όπως και η αμυ­ντική απαισιοδοξία: μεταθέτει το επίκεντρο της προσοχής από τα συναισθήματα στα γεγονότα μιας κατάστασης, επιτρέποντας την πρόβλεψη τους, άρα αυξάνοντας το αίσθημα ελέγχου. Όταν φανταζόμαστε το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα, αντιλαμβανό­μαστε τις περισσότερες φορές ότι δεν είναι δα και το τέλος του κόσμου και, επιτέλους, μπορεί να αισθανθούμε ενδυναμωμένοι γιατί το αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο και δεν το αποφεύγουμε. Με άλλα λόγια, είναι μάλλον απίθανο κάποιο τραύλισμα σε μια δημόσια ομιλία μας να σημάνει αποξένωση από τους αγαπημένους μας, οικονομική καταστροφή ή θάνατο!

Αμυντικοί απαισιόδοξοι και στρατηγικοί αισιόδοξοι: Η σύγκρουση



 Ο Μπιλ και η Κάθριν το έχουν συζητήσει διεξοδικά το θέμα ,.η δυναμικής των σχέσεων κι έχουν καταλήξει στη λέξη ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ για να περιγράψουν την αλληλεπίδραση των στρατηγικών τους. θυμηθείτε ότι ο Μπιλ λέει για την Κάθριν ότι «του χαλάει το κέφι και περιγράφει ως εξής μια τυπική τους αντίθεση:

«Την προηγούμενη Κυριακή, μετά τη γυμναστική μου, πηγαίνω σπίτι γεμάτος κέφι και ευεξία. Ήταν ένα υπέροχο απόγευμα και πρότεινα στην Κάθριν να πάμε στο Μουσείο να δούμε την τελευταία έκθεση ζωγραφικής και μετά να δειπνήσουμε σε «εκείνο το καταπληκτικό εστιατόριο που άνοιξε πρόσφατα και έχει υπέροχη θέα. Προτού τελειώσω καν την πρόταση μου, τη βλέπω που αντιδρά: «Και πού θα παρκάρουμε; Πρέπει να προ­λάβουμε να κλείσουμε τραπέζι, αλλιώς δεν θα βρούμε τίποτα... Και το βράδυ πρέπει να γυρίσουμε νωρίς, προτού έρθει το παιδί από τους φίλους του...» Το όνειρο έσκασε σαν φούσκα στον αέρα. Εγώ πρότεινα ένα σούπερ χαλαρό πρόγραμμα κι αυτή το έκανε να μοιάζει με πολεμική επιχείρηση».

Η Κάθριν έχει ήδη αναστατωθεί για να προετοιμάσει στην εντέλεια την έξοδο τους, ενώ ο Μπιλ έχει ήδη «μετανιώσει». Στο τέλος, βάζουν και οι δύο τα γέλια, γιατί έπειτα από τόσο καιρό ξέρουν καλά πια τις αντιδράσεις τους και έχουν πάψει να τσακώνονται. Ώσπου να συμβεί αυτό όμως, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Ξέ­ρουν ότι οι στρατηγικές τους λειτουργούν καλά γι' αυτούς ως ξεχωριστά άτομα, αλλά μέσα στη σχέση μπορεί να λειτουργήσουν ουγκρουσιακά. Η γνώση της λειτουργίας της στρατηγικής τους βοήθησε πολύ στην εξομάλυνση της κατάστασης.

Η Κάθριν λέει: «Ο Μπιλ νομίζει ότι όταν αρχίζω να σκέφτομαι τι μπορεί να πάει άσχημα και προσπαθώ να το προλάβω, στην πραγματικότητα αυτό που κάνω είναι να τον κατηγορώ εμμέσως. Όταν δηλαδή επισημαίνω κάποιο πιθανό πρόβλημα που μπορεί να ανακύψει, αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα του δεν είναι καλό, ότι δεν μου αρέσουν οι ιδέες του ή ότι δεν έχω όρεξη να κάνω αυτό που προτείνει». Ο Μπιλ παραδέχεται ότι: «Η Κάθριν δεν είναι πραγματικά αρνητική απέναντι μου. Όταν τελειώσει με τα σενάρια των φανταστικών καταστροφών, μπορεί να κάνει πολύ κέφι και τελικά, επειδή ακριβώς προγραμματίζει τα πράγματα πολύ προσεκτικά, αποφεύγουμε όλοι αρκετά προβλήματα».

Και η Κάθριν παραδέχεται εξίσου γενναιόδωρα:

"Συνειδητοποίησα ότι τελικά δεν χρειάζεται να κάνω τον Μπιλ κοινωνό της δικής μου ανησυχίας μήπως κάτι δεν πάει καλά, τουλάχιστον όχι στην αρχή. Εγώ έχω ανάγκη να προγραμματίσω λεπτομερώς αυτό που θα κάνω, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να βάλω και τον άλλο στο παιχνίδι. Απλώς, του αναθέτω ένα δυο πραγματάκια να κάνει και φροντίζω εγώ τα υπόλοιπα, χωρίς να τον απασχολώ ούτε να τον εκνευρίζω με όσα θεωρεί περιττά. Τα κάνω και τελειώνω. Μετά μπορώ να χαλαρώσω».

Μια ψυχολόγος οικογενειακού προγραμματισμού μου είπε ότι συμβουλή της προς τα ζευγάρια με διαφορετικές στρατηγικές είναι να μιλήσουν και να εξηγήσουν ο ένας στον άλλον πώς λειτουργούν για να αρθούν οι παρεξηγήσεις μεταξύ τους. Όταν μπορούμε προσδιορίσουμε ακριβώς και σαφώς αυτό που συμβαίνει, σχεδόν πάντα αποφεύγουμε τον καβγά. Ο Μπιλ ισχυρίζεται ότι το καλλίτερο σε αυτή τη διαδικασία είναι ότι αποφεύγονται οι περιττές συγκρούσεις γιατί δεν παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά: «Α, η Κάθριν άρχισε πάλι τα δικά της, σκέφτομαι, κι έτσι δεν ενοχοποιούμαι εγώ». Η Κάθριν από την πλευρά της καταλαβαίνει επίσης ότι ο Μπιλ απεχθάνεται το άγχος και γι' αυτό ενοχλείται τόσο πολύ από τις δικές της αντιδράσεις. Έτσι κι αλλιώς, δεν χρειάζονται δύο αγχώδεις μέσα σε μια οικογένεια.

Τα αισθήματα που εκδηλώνουν οι άνθρωποι δεν είναι και τόσο ανεξιχνίαστα, ωστόσο υπάρχουν εσωτερικές όψεις της στρατη­γικής τους που δεν είναι και τόσο ευδιάκριτες. Σε μια έρευνα, για παράδειγμα, καταλάβαμε ότι οι άλλοι μπορούσαν εύκολα να διακρίνουν το άγχος των αμυντικών απαισιόδοξων, όχι όμως και τη διαδικασία με τα φανταστικά σενάρια. Παρομοίως, στις πιο στενές σχέσεις, ακούμε ορισμένες σκέψεις του αμυντικού απαισιόδοξου, αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο με τον οποίο η αρνητικότητα και τα φανταστικά σενάρια μετατρέπουν το άγχος του σε αίσθημα ελέγχου της κατάστασης. Ο Μπιλ ακούει τις ανησυχίες της Κάθριν, αλλά δεν τη ρωτάει πόσο άσχημα αισθάνεται προτού θέσει την κατάσταση υπό έλεγχο, ούτε μπορεί να καταλάβει πόσο μεγαλώνει η πίεση της όταν αγχώνεται.

Κι όμως για τον Μπιλ, η κατανόηση της λειτουργίας αυτής της αρνητικότητας θα σήμαινε ότι καταλαβαίνει τι κάνει η σύντροφός του και γιατί το κάνει. Έτσι, θα εκτιμούσε πιθανόν τα κέρδη της αμυντικής απαισιοδοξίας και θα την άφηνε να αντιδράσει κατά πώς αυτή ξέρει και μπορεί χωρίς να προσπαθεί να τη διορθώσει ή να γιατρέψει τα αρνητικά της συναισθήματα.

Για τους αμυντικούς απαισιόδοξους δεν είναι εύκολο να παραδε­χθούν ότι οι στρατηγικοί αισιόδοξοι δεν μοιράζονται τις ανησυχίες τους ούτε να ομολογήσουν ότι καλώς δεν τις μοιράζονται, πρέπει να ξεπεράσουν την πεποίθηση τους ότι έχουν υποχρέωση να τους εξηγήσουν πόσο άσχημα είναι ή μπορεί να γίνουν τα πράγματα, έτσι ώστε να μπορέσουν να τα αντιμετωπίσουν. Αφού λοιπόν τα κάνουν όλα αυτά, τότε ίσως μπορέσουν να καταλάβουν ότι ο αρνητισμός τους λειτουργεί αρνητικά για τους άλλους.

Ο Ντανιέλ συμφωνεί ότι βοηθάει πολύ να καταλάβουμε ότι κάθε άνθρωπος νιώθει άγχος σε διαφορετική ένταση και έχει τον δικό του τρόπο να προσεγγίσει τον στόχο του. Θυμάται ότι στο κολέγιο «οι φίλοι του στην αρχή δυσκολεύονταν, αλλά εντέλει καταλάβαιναν την αντίδραση του και μάλιστα έφταναν να παραδεχτούν και οι ίδιοι ότι πού και πού ένιωθαν λίγο ανήσυχοι και αγχωμένοι. Η στενή μας γνωριμία και σχέση μας έκανε να νιώθουμε ασφαλείς».

Ο Ντανιέλ ακόμη αισθάνεται πιο άνετα όταν έχει να κάνει με άλλους αμυντικούς απαισιόδοξους. Δεν χρειάζεται να τους εξηγήσει γιατί σκέφτεται τα χειρότερα σενάρια ή να κρύψει τις ανησυχίες του. Και αυτοί με τη σειρά τους δεν τον παρηγορούν, δεν του κάνουν μάθημα ούτε προσπαθούν να τον διορθώσουν. «Βέβαια, χρειάζεται προσοχή και μέτρο, γιατί αλλιώς κινδυνεύου­με να παρασυρθούμε σε μια κόλαση καταστροφολογίας και να τρελαθούμε», λέει γελώντας.

Οι στρατηγικοί αισιόδοξοι μπορεί να σκεφτούν ότι είναι μάλλον εκνευριστικό να είναι μαζί με τους αμυντικούς απαισιόδοξους. Και πιο χαλαρωτικό να κάνουν παρέα με όσους δεν είναι αγχω­μένοι. Και όμως, μερικές φορές, οι διαφορετικές στρατηγικές μπορεί να είναι συμπληρωματικές. Ίσως δεν είναι σύμπτωση που η σύζυγος του Μπιλ και ο συνεταίρος του είναι και οι δύο αμυ­ντικοί απαισιόδοξοι. Με τα χρόνια, ο Μπιλ έμαθε να εκτιμά την αμυντική απαισιοδοξία τους ως ένα χρήσιμο φρένο στις τρελές τους επιδιώξεις και την τάση τους να ξεφεύγουν από τα όρια της πραγματικότητας. Όσον αφορά τη δουλειά, λέει:

«Συνήθως πέφτω με τα μούτρα και νομίζω ότι μπορώ να ανα­λάβω τα πάντα. Σκέφτομαι με όρους «υπεράνθρωπου», ενώ ο Ντανιέλ, που είναι πολύ πιο προσγειωμένος, μας έχει γλιτώ­σει πολλές φορές από διάφορες κακοτοπιές που στην αρχή δεν φαίνονταν. Η αλήθεια είναι ότι με χαρά του παραδίδω την ευθύνη για τις λεπτομέρειες κι έτσι εγώ μπορώ να κάνω αυτά στα οποία είμαι καλός -τόνωση του ηθικού των εργαζομένων, προσέλκυση νέων πελατών-, ενώ ο Ντανιέλ καλύπτει τα νώτα μου με μεγάλη υπευθυνότητα και προσοχή».

Ο Ντανιέλ συμφωνεί ότι οι στρατηγικές τους αλληλοσυμπλη­ρώνονται, ενώ παράλληλα βλέπει ξεκάθαρα τις παγίδες που του επιφυλάσσει ο χαρακτήρας του: για παράδειγμα, όταν επισημαί­νεις τα προβλήματα, συνήθως καλείσαι να τα επιλύσεις, κάτι που μοιάζει με τιμωρία επειδή τόλμησες να είσαι αρνητικός εκεί που όλοι βλέπουν τα θετικά. Ο Ντανιέλ λέει: «Δεν μπορείς συνεχώς να επισημαίνεις προβλήματα, ούτε και να βρίσκεις τη λύση τους. Καταρχάς, είναι περισσότερη δουλειά και έπειτα, θα έπρεπε όλοι να βλέπουν τα αρνητικά και να ξέρουν να τα λύσουν για να ορ­γανώνεται συλλογικά η δουλειά».

Το πρόβλημα είναι πιο οξύ με τις γυναίκες στον τομέα της εργασίας. Συνήθως, όταν επισημαίνουν τα αρνητικά, αντί να επικεντρωθεί η προσοχή στο πρόβλημα επικεντρώνεται στο άγχος και στον αρνητισμό τους. Η Κάθριν παρατηρεί: «Οι άνθρωποι δεν θέλουν να ακούν τα δυσάρεστα, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια δική τους ιδέα. Γι' αυτό προτιμούν να αντιδράσουν, πιστεύοντας ότι όλα αυτά είναι αποκυήματα αρρωστημένης φαντασίας, μια και οι γυναίκες θεωρούνται περισσότερο συναισθηματικές, άρα ανησυχούν παραπάνω, χωρίς λογική βάση».

Άλλοι αμυντικοί απαισιόδοξοι ανησυχούν μήπως λόγω «γρουσουζιάς» τους αποκλείσουν από την ομάδα, για να μην κάμψουν το ηθικό και μειώσουν τον ενθουσιασμό των εργαζομένων.

Μια σπουδαία γυναίκα και επιτυχημένη διευθύντρια επιχειρηματίας δηλώνει ότι έμαθε πολύ νωρίς ότι τα αποτελέσματα της δουλειάς της για να προλάβει τις πιθανές καταστροφές ενθουσίαζαν τους πάντες, όχι όμως και η διαδικασία, την οποία κρατούσε για τον εαυτό της: το δίδαγμα ήταν «όχι αμυντική απαισιοδοξία δημο­σίως». Και προσθέτει: «Οι άνθρωποι τείνουν να χαρακτηρίσουν το άγχος και την τάση αμφισβήτησης ή σκεπτικισμού ως ένδειξη αδυναμίας και αναποφασιστικότητας. Οι άνθρωποι θέλουν ηγέτες με αυτοπεποίθηση, τολμηρούς και αισιόδοξους, θέλουν μηνύματα απλά και άμεσα. Εμπνέονται περισσότερο». Τόσο η έρευνα όσο και η εμπειρία υποστηρίζουν τα συμπεράσματα της. Θέλουμε οι ηγέτες μας να είναι αισιόδοξοι και γεμάτοι αυτοπεποίθηση, αυτά τα δύο χαρακτηριστικά θεωρούνται σύμφυτα ενός καλού ηγέτη.

Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες κατά μέσον όρο είναι πιο αγχώδεις από τους άντρες και ρέπουν προς την αμυντική απαισιοδοξία (παρότι υπάρχουν περισσότερες διαφοροποιήσεις μεταξύ γυναικών και μεταξύ αντρών από ό,τι μεταξύ των δύο φύλων). Είναι δύσκολο να πούμε ότι οι γυναίκες είναι πιο αγχώδεις επειδή το αισθάνονται ή επειδή το ομολογούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τους αμυντικούς απαισιόδοξους. Παρότι εκτιμούμε την αυτοπεποίθηση εξίσου οε άντρες και γυναίκες, τα στερεότυπα των φύλων δίνουν μεγαλύ­τερη αξία στους άντρες με αυτοπεποίθηση, άρα αυτοί μπορεί να θεωρούν την αμυντική απαισιοδοξία ως έλλειψη αυτοπεποίθησης και την παραδοχή της ως αδυναμία.

Επίσης, ίσως ο κοινωνικός ρόλος των γυναικών να τις υποχρέωσε να αναπτύξουν την αμυντική απαισιοδοξία ως στρατηγική για να περιορίσουν το άγχος τους. Δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες, η αμυντική απαισιοδοξία αποτελεί μια καλή βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η συμβατική γυναικεία ευθύνη για χιλιάδες μικροπράγματα που αφορούν την οικογένεια και το σπίτι της, αλλά και τον ρόλο της γενικότερα ως ανθρώπου που φροντίζει τους άλλους.

Οι γυναίκες που έχουν απορρίψει τον παραδοσιακό τους ρόλο στην κοινωνία πιθανόν να θεωρήσουν ότι η αμυντική απαισιοδοξία έρχεται σε σύγκρουση με το γενικό αίτημα της εποχής μας για αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση. Ωστόσο μπορεί να κάνουν λάθος:

«Η αμυντική απαισιοδοξία μου είναι απαραίτητη», σχολιάζει μια επιτυχημένη σύμβουλος επιχειρήσεων και εξηγεί ότι οι γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις έχουν ελάχιστο έως μηδενικό περιθώριο

να κάνουν λάθος, συγκριτικά με τους άντρες συναδέλφους τους. «Αφήνω τους άλλους να σκεφτούν ότι είμαι αισιόδοξη, αλλά στην πραγματικότητα τρέχω για να εξασφαλίσω ότι όλα θα πάνε καλά και δεν αφήνομαι να παρασυρθώ από τον γενικό ενθουσιασμό. Όταν αρχίζει η πίεση και το άγχος, η αμυντική απαισιοδοξία, όσο και να με αγχώνει, είναι το δίχτυ ασφαλείας μου».

Επίσης, δεν είναι\ αναγκαίο να κρύβουμε πάντα την αμυντική μας απαισιοδοξία. Μια γυναίκα μου είπε ότι πήρε προαγωγή ως αντιπρόεδρος της εταιρείας της, ακριβώς επειδή ήταν προσεκτική και δεν παρέλειπε να επισημαίνει τις αρνητικές πλευρές των πραγμάτων και να προβλέπει με μεγάλη οξύνοια τα πιθανά εμπόδια και προβλήματα στα νέα σχέδια. Ό διευθυντής της ομολογεί ότι μόλο που στην αρχή ήταν ελαφρώς εκνευριστική, εντέλει την εμπιστεύθηκε και; την προώθησε, ακριβώς επειδή η οργάνωση χρειάζεται μια «διαφορετική» άποψη για να ισορροπεί την κατάσταση.

Η θετική δύναμη της αρνητικής σκέψης

 Κάποτε, σε μια συνέντευξη, με ρώτησαν αν θεωρώ ότι η μεταχεί­ριση που επιφυλάσσει η κοινωνία μας στην απαισιοδοξία μοιάζει με αυτή προς τους αριστερόχειρες, και ομολογουμένως ο παραλλη­λισμός μου φάνηκε πολύ εύστοχος, κυρίως επειδή, ακριβώς όπως η αριστεροχειρία, αισιοδοξία και απαισιοδοξία συνοδεύονται από ηθικές συνδηλώσεις. Η απαισιοδοξία είναι δυσοίωνη («αριστερή») σε σύγκριση με την απλή και ευοίωνη αισιοδοξία («πάνε όλα δεξιά»), αντιμετωπίζεται καχύποπτα και κακόπιστα.

Ως αποτέλεσμα των λανθασμένων συμπερασμάτων για τους αριστερόχειρες, δάσκαλοι και γονείς αναλώθηκαν σε πολυετείς

προσπάθειες για να μεταστρέψουν τα αριστερόχειρα παιδιά σε δεξιόχειρα. Τώρα όμως γνωρίζουμε περισσότερα γι' αυτό το θέμα. Οι αριστερόχειρες ίσως αντιμετωπίζουν προβλήματα σε μια κοινω­νία που είναι φτιαγμένη για δεξιόχειρες, αλλά τουλάχιστον τώρα ξέρουμε ότι δεν χρειάζεται να τους αλλάξουμε. Οι αριστερόχειρες κάνουν ακριβώς αυτά που κάνουν και οι δεξιόχειρες. Απλώς τα κάνουν με διαφορετικό τρόπο. Η αποδοχή των αριστερόχειρων δεν σημαίνει ότι απορρίπτουμε ή κοροϊδεύουμε τους δεξιόχειρες - ακόμη και αν αφήνει εκτεθειμένους ορισμένους προηγούμενους ισχυρισμούς μας.

Παρομοίως, τα επιχειρήματα υπέρ της αρνητικής σκέψης υπό ορισμένες συνθήκες είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που κατα­φέρονται εναντίον της θετικής σκέψης. Οι αμυντικοί απαισιόδοξοι αντιδρούν διαφορετικά, αλλά είναι πλήρως ικανοί να αντεπεξέλ­θουν σε αυτό που πρέπει να κάνουν - ακόμη κι όταν τα πράγματα είναι πιο δύσκολα γι' αυτούς από ό,τι για τους στρατηγικούς αισιό­δοξους. Δεν χρειάζονται θεραπεία για την αμυντική απαισιοδοξία: στην πραγματικότητα, η αμυντική απαισιοδοξία είναι το δικό τους φάρμακο για το άγχος που τους κατακλύζει.

 

Της Julie K . Norem

 

Επιμέλεια: Μωυσής

Alobar's Place

Read more »